همانگونه كه اصنافِ مختلف ، براي خود
آغاز سال دارند مانند آغاز سال تحصيلي براي طالبان علم و آغاز سال كشاورزي و نيز
سالهاي شمسي ، قمري ، ميلادي و ... ماه مبارك رمضان نيز آغاز سال سلوكي و عبادي
بندگان خداوند محسوب مي شود . سيد بن طاوس كتاب اعمال السنه خود را با اعمال ماه
رمضان آغاز و به ماه شعبان ختم مي كند :
ماه شعبان قدح از دست مده كاين
خورشيد × از نظـر تا شب عيـد رمضـان
خـواهد شد
گـل عزيزست غنيمت شمـريدش
صحبت × كه به باغ آمد از
اين راه و از آن خواهد شد
«حافظ» از بـهر تـو آمد سـوي اقليم
وجود × قـدمي نـه به وداعش كه
روان خـواهد شد
اهل معرفت ماه شعبان را ميقات ماه
رمضان مي دانند كه در ايام اين ماه براي ضيافت الله مُحرم مي شوند و خود را آمادة
حضور در مهماني خدا مي كنند .
دلا در روزه مهمــان
خـــدايي ×
طعــام آسمـــاني را ســـزايي
در اين مه گــر در دوزخ
ببندي ×
در جنت به رويـــت بــرگشايي
مولانا
روزه به عنوان امر و تكليفي كه از
خداوند حكيم صادر شده است حكمت هايي دارد كه در سطوح مختلف مطرح شده اند ،
همانگونه كه روزه عام نازلتر از خاص و آن نيز نازلتر از روزه خاص الخواص واخصّ مي
باشد و هر كس به اندازه معرفت و قابليت خود از اين ماه
بهره مي برد . حضرت سجاد (ع) مي فرمايد
: « اربحنا افضل ارباح العالمين » ، ( با ارزش ترين منافع عالمين را از ماه
برخوردار شديم ) ، ( صحيفه سجاديه ، دعاي چهل و شش ) . ممكن است براي كسي نيز
رهاورد اين ماه غير از گرسنگي و تشنگي نباشد . حضرت علي (ع) مي
فرمايد : « كم من صائم ليس له من صيامه الاّ الجوع و الظّما » ، ( چه بسيار روزه
داري كه روزه اش نتيجه اي غير از گرسنگي و تشنگي برايش ندارد . ) ، ( نهج البلاغه
،حكمت 45) . حضرت صادق (ع) مي فرمايد : « اذا اصبحت صائماً فليصُم سمعك و بصرك و
شعرك و جلدك و جميع جوارحك اي عن المحرمات بل المكروهات ايضا » ، ( وقتي روزه
گرفتن گوش و چشم و مو و پوست و تمام اعضا و جوارحت نه فقط از محرمات بلكه از
مكروهات نيز روزه دار باشند . ) ، ( مفاتيح الجنان ) و باز آن حضرت در كلامي جامع
مي فرمايد : « انّ الصيام ليس من الطعام و الشراب وحدهما فاذا صمتم فاحفظوا
السنتكم عن الكذب و غضّوا ابصاركم عما حرّم الله و لا تنازعوا و لا تحاسدوا و لا
تغتابوا و لا تمارّوا ... » ،( همانا روزه فقط اجتناب از خوردن و آشاميدن نيست پس
وقتي روزه گرفتيد زبانتان را از دروغ نگهداريد و چشمتان را از هر آنچه خداوند حرام
نموده باز داريد و نزاع نكنيد و حسد نورزيد و غيبت نكنيد و مجادله با ديگران
نداشته باشيد ... » در ادامه حضرت در فرازي مي فرمايد : « و الزموا الصمت و السكوت
و الصبر و الصدق و مجانبة اهل الشر و اجتنبوا قول الزور ... » ،(
و خود را پايبند به سكوت و صدق و دوري از اهل شر و پرهيز از بيهوده گويي نمائيد
... ) ، ( مفاتيح الجنان ، باب اعمال شهر رمضان العامه ) . اشاره شد كه مراتب و
مدارج روزه داري متفاوت است . در مرتبه اي پيامبر (ص) مي فرمايد : « صوموا تصحوا »
، ( زوره بگيريد تا تندرست شويد ) . (ميزان الحكمه ، ح 10927) و علي (ع) مي فرمايد
: « لكل شي زكوة وزكوة الابدان الصيام » ، ( هر چيزي را زكاتي است و
زكات بدنها روزه مي باشد، ( نهج البلاغه ،حكمت 136)
در مرتبه اي هشام بن حكم از امام صادق
(ع) مي پرسد: چرا روزه گرفتن بر مردم واجب شده است حضرت در پاسخ مي فرمايد : «
انما فرض الله عز و جل الصيام ليستوي به الغني و الفقير و ذلك انّ الغني لم يكن
ليجد مسّ الجوع فيرحم الفقير لانّ الغني كلّما اراد شيئاً قدر عليه فاراد الله عزو
جل ان يسوّي بين خلقه و ان يَذيق الغني مسّ الجوع و الالم ليرق علي الضعيف فيرحم
الجائع » ، ( خداوند عزّ و جل روزه گرفتن را واجب نموده است براي اينكه غنّي و فقير
هر دو يكسان باشند و غني كه هيچگاه طعم گرسنگي را نچشيده است به فقير رحم كند ...)
، (علل الشرايع ، ج اول ) و در مرتبه اي بالاتر رسول اكرم (ص) مي فرمايد : «
واذكروا بجوعكم و عطشكم فيه جوع يوم القيامه و عطشه » . امام رضا (ع) نيز مي
فرمايد : علت تشريع روزه پي بردن به تشنگي و گرسنگي قيامت مي باشد . حضرت (ع) در
نامه اي براي سنان اينگونه مرقوم مي فرمايد كه : «لعرفان مسّ الجوع و العطش ذليلاً
مستكيناً ماجورا محتسباً صابراً و يكون ذلك دليلا له علي شدائد الاخره مع ما فيه
من الانكسار له عن الشهوات واعظاً له في العاجل دليلا علي الآجل ...) ، ( علل
الشرايع ، ج اول ) .
در مرتبه اي بالاتر رسول اكرم مي
فرمايد : « الصوم جنّه من النار » ، ( روزه سپري مقابل آتش است ) ، ( امالي ، شيخ
مفيد ، مجلس 42 ) . هم آتش شهوت در دنيا و هم آتش جهنم در آخرت . دركلامي ديگر
رسول اكرم (ص) مي فرمايد : « عليكم بالصوم ، فانّه محمسةٌ للعروق و
مذهبهٌ للاشر » ، ( بر شما باد به روزه گرفتن كه آن رگها را مي برد « شهوت را كم
مي كند» و سرمستي را زايل مي سازد ) ، ( ميزان الحكمه ، ح 10918 ) . و در بُعد
اخروي فوايد روزه ، حضرت علي (ع) مي فرمايد : « وصوم شهر رمضان فانّه جنّهٌ من
العذاب » ، ( روزه ماه رمضان، سپر نجات از عذاب الهي است ) . در اين ماه درهاي
دوزخ بسته و درهاي بهشت باز مي شون . رسول اكرم (ص) مي فرمايد : « ابواب الجنان في
هذا الشهر مفتحه فسلوا ربكم ان لا يغلقها عليكم و ابواب
النيران مغلقة فسلوا ربكم ان لا يفتحها عليكم » ، ( مفاتيح الجنان ،باب
اعمال شهر رمضان العامة » در واقع مفتاح ، همان مغلاق مي باشد و
كليد باز كردن در بهشت و بستن در جهنم زندگي توأم با مراقبه ماست كه به يك سمت باز
و به سمت ديگر مي بندد . در اين ماه عظيم درهاي آسمان معرفت و معنويت به روي
بندگان باز مي باشد . از رسول اكرم (ص) نقل شده كه خداوند در وصف اين ماه مي
فرمايد : « بعزّتي و جلالي لقد امرتُ ملائكتي بفتح ابواب السموات للداعين من عبادي
و امني » ، ( به عزّت و جلالم سوگند ملائكم را به باز كردن درهاي آسمان بر روي
بندگان دعاخوانم مأمور نموده ام ) .
از ديگر رهاوردهاي روزه گرفتن ، آمرزش
گناهان مي باشد . رسول اكرم (ص) مي فرمايد: «ما من صائم يحضر قوماً يطعمون الّا
سبّحت اعضاؤه و كانت صلاه الملائكه عليه و كانت صلاتهُم استغفاراً » ، ( هيچ روزه
داري نيست كه بر عده اي در حال غذا خوردن وارد شود مگر اينكه اعضايش تسبيح گويند و
فرشتگان بر او درود فرستند و درود فرشتگان آمرزش
خواهي است .)، (
ثواب الاعمال ، ص 77 ) . باز رسول اكرم گرامي اسلام مي فرمايد : « من تمسّك
في شهر رمضان بسةخصال غفرالله ذنوبه ، ان يحفظ دينه و يصون نفسه و يصِل رحمه
و لا يوذّي جاره و يرعي اخوانه و يخزن
لسانه » ، ( هر كس در ماه رمضان به شش صفت آراستگي جويد خداوند گناهانش را مي
بَخشد ، دينش را محافظت مي كند و مراقب نفس خود باشد و صله رحم كند و همسايه اش را
آزا و اذيت نكند و برادرانش را مراعات و ملاحظه نمايد و زبانش را [ از گفتار
نسنجيده و نابجا ] نگهدارد . باز در احاديث نقل شده است كه خداوند در هر شب ماه
رمضان فوجي از گنهكاران را مورد عفو و رحمت خود قرار مي دهد تا اينكه در شب عيد
فطر كه « ليلة الجوائز » مي باشد برابر با تمامي شبهاي ماه رمضان
از گنهكاران مي بخشد و اين تعابير به رحمت فراگير و ناپيدا كرانه خداوند دلالت
دارند . حضرت سجاد (ع) خطاب به اين ماه گرامي مي فرمايد : « السلام عليك من مجاور
رقّت القلوب و قلّت فيه الذنوب ... السلام عليك ما كان امحاك للذنوب » ، (
سلام بر تو [ خدا حافظ ] اي ماهي كه دلها در سايه همنشيني با تو
به نرمي مي گرائيد و گناهان كم شد ... سلام بر تو چقدر از گناهان را از بين بردي )
،( صحيفه سجاديه ، دعاي چهل و شش ). از وجوه تسميه ماه مبارك به رمضان اين است
كه رمضان از ريشه رمض به معني سوزاندن مي باشد و اين ماه گناهان را مي
سوزاند و از بين مي برد اگر روزه توأم با شرايط باشد . جابربن عبداله از رسول اكرم
(ص) نقل مي كند كه حضرت فرمود: « يا جابر ! هذا شهر رمضان من صام نهاره و قام
ورداً من ليلته و صان بطنه و فرجه و حفظ لسانه لخرج من الذنوب كما يخرج من الشهر .
قال جابر : يا رسول اله ما احسنه من حديث ، فقال رسول الله (ص) و ما اصعبها من
شروط » ،( اي جابر ! اين ماه رمضان است هر كس روزهايش را روزه بدارد و شبهايش را
به تهجد و عبادت مشغول شود و شكم و فرج خود را حفظ كند و از زبانش مواظبت نمايد از
گناهان خارج مي شود آنگونه كه از اين ماه خارج مي شود . جابر گفت: اي رسول خدا چه
سخن نيكويي [ فرموديد ] . رسول اكرم در پاسخ فرمود : و چه شرايط سختي براي رسيدن
به اين مرتبه ذكر شده است .) ، ( مفاتيح الجنان ، اعمال شهر رمضان العامه ). امام
صادق (ع) نيز درباره رعايت آداب روزه مي فرمايد : « و لتكن انت ايها الصائم قد طهر
قلبك من العيوب و تقدّست سريرتك من الخبث و نظف جسمك من القاذورات و تبرّات الي
الله ممن عداه و اخلصت الولايه له » ، ( اي روزه دار ! اينگونه باش كه دلت از
معايب و باطنت از خباثت پاكيزه و جسمت از آلودگي ها پاك باشد و از دشمنان خداوند
دوري گزيده و دوستي و ولايت خود را نسبت به خداوند خالص گردانيده باش ) . ( منبع
قبلي ) .
چنين روزه ايست كه شخص روزه دار نفس
هايش نيز ذكر و تسبيح حق شمرده مي شود.
راه نشينان عشق بي مدد
جبرئيل ×
هر نفسي طي كنند سير مقامات را
وحدت كرمانشاهي
حضرت علي (ع) مي فرمايد : « صوم القلب
خير من صيام اللسان وصوم اللسان خيرٌ من صيام البطن » ، ( روزه قلب از روزه زبان
بهترست و روزه زبان از روزه بطن و شكم ) .
و روزه جوارح و جوانح توأمان بنده صائم
را به سر منزل مقصود نايل مي گرداند و ماه رمضان را سرشار از « بركت و رحمت و
مغفرت » مي سازد و به تعبير مولانا چونان
درختي
مي گرداند كه حاصل و ثمرش رحمت واسعه الهي مي گردد . « مه صيام درختي است
بار او رحمت »
همچنين روزه گرفتن موجب استجابت دعا مي
شود آنگونه كه رسول اكرم (ص) مي فرمايد : « نوم الصائم عباده و صمته
تسبيح و دعاؤه مستجاب و ... » ، ( من لا يحضره الفقيه ، ج 2 ، ص 76 ، ح 1783) . و
در نيز مي فرمايد : « دعاؤكم فيه مستجاب ، اعمالكم فيه مقبول » ، (
دعاهايتان در اين ماه مستجاب و اعمالتان مقبول درگاه حق مي باشد . ) ، ( مفاتيح
الجنان،اعمال شهر رمضان العامه ) قبول عمل ، مقدمه اي مي شود براي قبولي خود عامل
و روزه دار ، همانطور كه قران در وصف حضرت مريم (س) مي فرمايد : « فتقبلها ربها
بقبول حسن »، ( آل عمران ، 37 ) .
اگر امر تصوموا را نگه داري به امر
رب × به هر يارب كه
مي گويي تو لبيك دوباره ستي
و در مرتبه اي والاتر موجب اخلاص مي
شود ، حضرت زهرا (س) در خطبه فدكيه مي فرمايد: « فرض الله الصيام
تثبيتاً للاخلاص » ، ( علل الشرايع ، ج 1 ، ص 246 ) . حضرت علي (ع) نيز مي فرمايد
: « و الصيام ابتلاء لاخلاص الخلق » ، ( نهج البلاغه ، حكمت 252). در حديث قدسي
نقل شده است كه خداوند مي فرمايد : « الصوم لي و انا اجزي به » ، ( روزه از آن من
است و من به آن پاداش مي دهم . ) ، ( كافي ، كتاب صوم ، ج 4 ، ص 63 ) .نقل
شده است كه هيچ ملّتي از ملل شرك و بت پرستي براي بت ها روزه نمي گرفتند ، هرچند
نماز مي خواندند و قرباني مي كردند ولي روزه فقط مختص خداوند بود و جهت تقرّب به
بت انجام نمي گرفت و ماه رمضان نيز ماه خداوند و « شهر الله » مي باشد . اين ماه
عظيم را اسامي و توصيفات گوناگوني است نظير شهر التوبه ، شهر الانابه ، شهر الصيام
، شهر القيام ، شهر التمحيص و ... ولي ، گرامي ترين نام اين شهر همانا « شهر الله
» مي باشد كه به خداوند منسوب مي شود و متناسب با آن انتساب ارزش پيدا مي كند .
همانگونه كه ماه رمضان شهرالله است رهاورد عظيم روزه گرفتن نيز بايد « لقا الله»
باشد كه حضرت صادق (ع) مي فرمايد : « متزودين للقاء الله » ،( مفاتيح
الجنان ،باب اعمال شهر رمضان العامه ) . اهل معرفت گفته اند : «
صوموا للرؤيه » و اين رويت نيز با يقين حاصل مي شود كه رسول اكرم
(ص) مي فرمايد : در شب معراج پرسيدم : « يا ربّ و ما ميراث الصّوم ؟
قال : الصوم يورث الحكمه و الحكمه تورث المعرفه و المعرفه تورث اليقين فاذا استيقن
العبد لا يُبالي كيف اَصبح بعسرام بيُسر »، ( پروردگارا ! ميراث روزه داري چيست ؟
ندا رسيد : روزه موجب پيدايش حكمت در انسان است و حكمت نيز مايه پيدايش معرفت است
و معرفت عامل حصول يقين در جان آدمي است و آنگاه كه بنده اي به يقين برسد باكي
ندارد كه چگونه زندگي مي گذرد در سختي يا راحتي ) ، ( ميزان
الحكمه ، ج 5 ، ص 475 ). روزه موجب رسيدن به حيات برين و متعالي مي شود . مولانا
گويد :
گر تو را سوداي معراج است بر چرخ
حيات × دان كه اسب تازي تو هست در ميدان
صيام
ديوان شمس
روزه گرفتن ، شخص صائم و روزه دار را
به مقام لقا و ديدار نايل مي سازد و نه فقط به گفته مولانا : بستن دهان از ماكولات
، موجب باز شدن دهاني ديگر مي شود بلكه روزه با كنترل قلب و جوارح موجب باز شدن
چشم باطن انسان نيز مي شود و او ديدني ها را مي بيند و چشم اندازهاي بديع فرا رويش
آشكار مي شود . ماه رمضان ، ماه صيروت و « شدن » ماه پيمودن و رفتن مي باشد از
«ليلة القبر » به « ليلة القدر » رسيدن ! «
تو ليلة القبري برو تا ليلة القدري شوي »
از مهم ترين رهاوردهاي روزه اين است كه
انسان را در زمره اهل كرامت وارد مي سازد ، از مصاديق اهل كرامت انبياي عظام و
ائمه معصومين و فرشتگان مي باشد كه قرآن از آنها به عنوان « عباد مُكرمون » ،(
انبياء ، 26 ) ياد مي كند. كرامت ، صفتي است بسيار ارزشمند كه اصالتا از آن خداوند
مي باشند و قرآن در سوره علق مي فرمايد : « اقرأ و ربّك الاكرم » ، ( علق ، 13 ) و پس از خداوند صفت رسول
اكرم (ص) ، « انهُ لقولُ رسولٌ كريم » ( حاقه ، 40 ) ،ائمه اطهار
عليهم السلام كه در زيارت جامعه با عبارت : « سجيتكم الكرم » توصيف شده اند و صفت
شهدا مي باشد كه درسوره يس مي فرمايد : « ياليت قومي يعلمون بما غفرلي ربّي و
جعلني من المكرمين » ، ( كاش قوم من مي دانستند كه خداوند مرا آمرزيد و از اهل
كرامت قرار داد . ) ، ( يس ، 26-27 ) و نيز صفت فرشتگان مي باشد كه همانطور كه
اشاره شد « عباد مكرمون » مي باشند . روزه گرفتن انسان را فرشته سيرت مي كند و
شيطنت را در او تضعيف مي كند همانگونه كه شياطين در اين ماه در بند هستند : « و
الشياطين مغلوله»، ( خطبه شعبانيه ، رسول اكرم (ص)) و پيامبر گرامي اسلام در حديثي
مي فرمايد :
« الا اخبركم بشي ان انتم فعلتموه تباعد الشيطان عنكم كما تباعد المشرق من
المغرب قالو بلي يا رسول الله ، قال الصوم تباعد وجهته » ، ( امالي، شيخ صدوق ) .
استاد شهريار گويد :
حكمت روزه داشتن
بگـــذار ×
بــاز هم گفته و شنيــده شود
صبرت آمــوزد و تسلط
نفس ×
وز تـو شيطان تو رميــده شود
هر كه صبرش ستون ايمان
بود × پشت
شيطـان از او خميده شود
شيطان به تعبير قرآن گام به گام جلو مي
آيد : « و لا تتبعوا خطوات الشيطان » ، ( از گامهاي شيطان پيروي نكنيد . ) ،(
بقره ،168 و سه آيه ديگر ) و حضرت علي (ع) نيز مي فرمايد : شيطان گره ها را يكي
پس از ديگري باز مي كند : « انّ الشيطان يسنّي لكم طرقه و يُريد ان يَحلّ
دينكم عقدة ً» ، ( بدون شك شيطان راههاي خود را براي شما هموار مي كند
و مي خواهد گره هاي محكم
دينتان را از هم باز كند .) ، ( نهج البلاغه ، خطبه 121) . مثلاً اوّل گره علاقه
به مستحبات را باز مي كند در گام بعدي گره پرهيز از مكروهات را ، سپس گامي ديگر به
پيش نهاده التزام به فرايض را در نظر بنده كمرنگ مي سازد و پس از آن انزجار از
محرمات را برايش از ميان بر مي دارد و نهايتاً ميل به ارتكاب به محرمات در دلش
ريشه مي گيرد و به جايي مي رسد كه بدون هيچ واهمه و پروايي به گناه دست
مي آلايد و فرايض و تكاليف را هيچ مي انگارد و از نظر اخلاقي نيز به اصول اخلاقي
متعالي پايبند و ملتزم نمي شود . قرآن در تعليل گماشته شدن
شيطان بر نفس انسان مي فرمايد : « و من يعش عن ذكر الرحمن نقيّض له شيطاناً فهو له
قرين » ، ( و هر كس از ياد خداي رحمان دل بگرداند براي او شيطاني بگماريم كه همنشين
اوست . ) ،(زخرف ، 36 ) ماه رمضان چون ماه ياد خداوندست و حتي خواب روزه دار نيز
عبادت محسوب مي شود . مجالي براي شيطان نمي ماند كه بندة حق را وسوسه
كند و با او همنشين گردد . حضرت سجاد (ع) خطاب به ماه رمضان مي فرمايد : « السلام
عليك من ناصر اعان علي الشيطان » ، ( بدرود اي ماهي كه براي غلبه به شيطان كمك
كردن از ديگر رهاوردهاي مبارك اين ماه عظيم ، رهيدگي بنده روزه دار از تعلقات و
وابستگي ها مي باشد كه سهمگين ترين آن تعلقات ،حبّ نفس و انانيت مي باشد.
تعلقهاست پيش پاي سالك در ره
منزل ×
كه از مرز خودي گر بگذرد رهرو خدا گردد
عابد
حضرت سجاد (ع) خطاب به ماه رمضان مي
فرمايد : « السلام عليك ما اكثرعتقاء الله فيك » ، ( بدورد اي ماه مبارك ! چه
بسيار بودند كساني كه در اين ماه آزاد شده خداوند گرديدند ) ، (صحيفه سجاديه ،دعاي
چهل و ششم ) در دعاي جوشن كبير از اسماي خداوند « مطلق الاساري » ، ( آزاد كننده
اسيران ) مي باشد و هيچ اسارتي از گرفتار شدن در دست نفس سخت تر و زيانبارتر نمي
باشد . مولانا گويد :
دست گير از دست ما ما را بخر×
پــرده را بــردار
و پرده ما مدر
بازخـر ما را از ايـن نفس
پليد ×
كــاردش تا استخــوان ما رسيد
اينچنين قفل گران را اي
ودود ×
كي تواند جز كه فضل تو گشـود
ما زخود سوي تو گـردانيم
سر ×
چون تـويي از ما بـه مـا نزديكتر
مثنوي معنوي ،دفتر دوم ، ابيات : 2444-2448
ماه مبارك رمضان فرصت مغتنمي است براي
رها شدن از گرانجاتي و زمين گير شدن در اثر تعلقات و دلبستگي هاي دنيوي و نفساني و
راهي به سوي تعالي گشودن و نهايتاً واصل شدن . آنگونه كه در عالي ترين صورت ممكن
از آغاز تا انجام خلقت ، رسول اكرم (ص) به آن مرتبه از وصال نايل شد و بعد از وصال
ملائكه و قرآن را نازل كرده است . امام (ره) در اين باره مي گويد : وليّ اعظم به
حقيقت قرآن مي رسد در ماه مبارك و شب قدر و پس از رسيدن متنزل مي كند به وسيله
ملائكه كه همه تابع او هستند ... » ،( صحيفه امام ،ج 19 ، ص 285 ) . حضرت سجاد
(ع) در دعاي وداع با ماه مبارك مي فرمايد : « السلام عليك
وعلي ليلة القدر التي هي خير من الف شهر » ، ( بدرود اي ماه رمضان و اي
شب قدري كه از هزار ماه بهتر هستي ) .
شب قدرش هــزار مــاه
خداست ×
گوش كن نكته پروريده شــود
از يكـي ميــوه عمــل كـه در
او ×
كشته شد سي هزار چيده شـود
گــر تكاني خوري در آن يك
شب ×
نخل عمر از گنه تكيده شــود
چه گــذاري به راه تــوبــه
كزو ×
پيچ و خمها ميان بريده شــود
مفت مفــروش كــز بهــاي شبي × عمـرها
بازپس خــريده شود
شهريار
همچنين روزه به تصريح قرآن موجب پيدايش
و بالنده شدن تقوي در انسان مي شود آنگونه كه قرآن مي فرمايد : « كتب عليكم الصيام
كما كتب علي الذين من قبلكم لعلكم تتقون » ، ( بقره ، 183 ) با روزه
گرفتن ، آدمي خود را به محدود كردن دايره مأذونات در عرصه مقدورات عادت مي دهد و
اين به واقع نقطه عزيمت تقوي و زيست اخلاقي توأم با كف نفس مي باشد .
و اينكه : از آداب روزه داري انتظار
فعالانه فرج مي باشد . امام صادق (ع) مي فرمايد : « وكونوا مشرفين علي الاخره
منتظرين لا يامكم ( ظهور القائم من آل محمد (ص) ) منتظرين لما وعدكم الله » ، ( و
از اشراف يافتگان به آخرت ،منتظرين به ظهور و آنچه خداوند وعده داده است باشيد .
) ، ( مفاتيح الجنان ،باب اعمال شهر رمضان العامه ) .
از خداوند مي خواهيم در اين ماه گرامي
ما را به روزه و تلاوت قرآن موفق بدارد آنگونه كه رسول اكرم (ص) مي فرمايد : «
فسلوا الله ربكم بنيات صادقه و قلوب طاهره ان يوفقكم لصيامه و تلاوه كتابه »،
( مفاتيح الجنان ،باب اعمال رمضان
العامه ) .
الحمدلله رب العالمين
