در آستانه مذاکرات آشتی آنکارا و تل آویو:
در حالی که رژیم اسرائیل و ترکیه از قصد خود برای آشتی و عادی‌سازی روابط در روزهای آینده خبر داده‌اند، روز گذشته، رئیس جمهوری ترکیه با رئیس دفتر سیاسی حماس در استانبول دیدار کرد. هیأت جنبش حماس به ریاست خالد مشعل، روز جمعه با اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در کاخ ریاست جمهوری «ییلدیز مابین» دیدار و درباره تلاش‌های صورت گرفته برای حل اختلافات داخلی طرف‌های فلسطینی و کمک‌های ترکیه به ملت فلسطین بحث و رایزنی کرد.
در حالی که رژیم اسرائیل و ترکیه از قصد خود برای آشتی و عادی‌سازی روابط در روزهای آینده خبر داده‌اند، روز گذشته، رئیس جمهوری ترکیه با رئیس دفتر سیاسی حماس در استانبول دیدار کرد. هیأت جنبش حماس به ریاست خالد مشعل، روز جمعه با اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در کاخ ریاست جمهوری «ییلدیز مابین» دیدار و درباره تلاش‌های صورت گرفته برای حل اختلافات داخلی طرف‌های فلسطینی و کمک‌های ترکیه به ملت فلسطین بحث و رایزنی کرد.
به گزارش «تابناک»، اردوغان در جریان این دیدار تأکید کرد که آنکارا اهمیت زیادی به کاهش درد و رنج فلسطینیان قائل است. مشعل نیز چهارشنبه شب گذشته از ترکیه و مقامات آن به دلیل حمایتشان از مسأله فلسطین و مشروط کردن عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی به لغو محاصره غزه تقدیر و تشکر کرده بود.
در همین زمینه، روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آحارونوت» نیز گزارش داد که رجب طیب اردوغان با مشعل مسأله آشتی و عادی سازی روابط با اسرائیل را بررسی کرده است. این روزنامه افزود: «اردوغان و مشعل تلاش‌ها برای حل اختلافات بین فلسطینی‌ها و نیز کمک‌های انسانی که ترکیه به حماس در قبال پایبندی‌اش به توافق صلح با اسرائیل خواهد داد، بررسی کردند.»
در این دیدار اردوغان به مشعل اطمینان خاطر داد که ترکیه به رغم برقراری دوباره روابط با اسرائیل، به حمایت از فلسطین ادامه خواهد داد. به گفته تحلیلگران، هدف اردوغان از این دیدار این است که با اطمینان دادن به مشعل در مورد اینکه روابط با اسرائیل باعث نادیده گرفتن مسأله فلسطین توسط ترکیه نمی‌شود، حماس را همچنان در اردوگاه ترکیه نگه دارد.
در واقع، از آنجایی که صلح دوباره اسرائیل و ترکیه می‌تواند حماس را از ترکیه دور کند و به سمت بازیگران رقیبی همچون ایران سوق دهد، به همین جهت اردوغان درصدد است با اطمینان خاطر دادن به رهبران حماس، نگرانی آن‌ها را برطرف و حماس را در اردوگاه خود حفظ کند.
چند روز پیش بود که موسی ابومرزوق، معاون رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس در مصاحبه با تلویزیون الاقصی و برخلاف معمول در ستایش ایران، بسیار فرا‌تر از عادت رفت؛ به ویژه زمانی که گفت، ایران حمایتی را از مقاومت و مسأله فلسطین چه در صف امدادرسانی، آموزش یا مالی انجام داد که هیچ طرف دیگری این کار را نکرد و بیشتر کشور‌ها نمی‌توانند چنین کمکی کنند. وی همچنین تأکید کرد حمایت ایران علنی و روی میز بود.
برخی منابع خبری معتقدند این مصاحبه نشانگر ناامیدی جنبش حماس از اردوگاه سنی است که حماس در پنج سال گذشته به عنوان خاستگاه اساسی و یک جایگزین، روی آن حساب باز کرده بود، اما با گرایش ها و دیدارهای محرمانه و غیرمحرمانه اخیر میان برخی کشورهای عربی و اسرائیل و همچنین برقراری روابط دوستانه دوباره میان ترکیه و اسرائیل، حماس نسبت به ادامه حمایت کشورهای سنی از خود به شدت مردد و بدبین شده است.
به همین دلیل ترکیه نیز تلاش دارد پیش از برقراری روابط مجدد خود با اسرائیل، حماس را نسبت به ادامه حمایت‌ها و کمک‌های ترکیه به فلسطین مطمئن سازد.
مطابق گزارش‌هایی که در رسانه‌های رژیم اسرائیل و ترکیه منتشر شده، قرار است فریدون سینرلی اوغلو، معاون وزیر خارجه ترکیه و جوزف سیچانور، نماینده ویژه نخست وزیر اسرائیل روز یک‌شنبه (۲۶ ژوئن/ ۶ تیر) توافق دو کشور برای حل اختلاف‌ها و برقراری دوباره روابط دیپلماتیک را اعلام کنند.
ترکیه و رژیم اسرائیل در گفت‌وگوهای گوناگونی که از جمله در ژنو انجام شده برای خاتمه دادن به کشمکش‌ها از برخی شرط‌ها و درخواست‌های خود صرف‌نظر کرده‌اند.
مولود چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در روزهای اخیر گفته بود، مناسبات کشورش با حماس «مانعی بر سر راه آشتی با اسرائیل نیست».
رجب طیب اردوغان نیز چه در دوران نخست وزیری و چه از زمانی که رئیس جمهور ترکیه شده، رفع محاصره باریکه غزه را یکی از پیش‌شرط‌های حل مناقشه با اسرائیل اعلام کرده بود.
این در حالی است که حماس روز پنجشنبه اعلام کرده بود، ترکیه به اطلاع این جنبش رسانده است که در مذاکرات ماه‌های اخیر میان هیأت ترکیه‌ای برای عادی سازی روابط با اسرائیل، نتوانسته شرط لغو حصر دریایی غزه را به اسرائیل بقبولاند و «اسرائیل به هیچ وجه زیر بار گفت‌وگو در این باره نرفته است».
به گفته منابع خبری اسرائیلی و ترکی، اسرائیل دو شرط دیگر ترکیه را برای آشتی که پوزش خواهی و آمادگی برای پرداخت غرامت به بازماندگان کشته‌ها و نیز مجروحان سرنشین کشتی «ماوی مرمره» بود، از مدت‌ها قبل با میانجی‌گری رئیس جمهوری آمریکا عملی کرد.
رسانه‌های رژیم اسرائیل نوشته‌اند، این رژیم نیز توانسته دو امتیاز مهم از ترکیه بگیرد؛ یکی محدود شدن فعالیت حماس در ترکیه و دیگری برکناری حاکان فیدان رئیس «میت»، سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه که اسرائیل او را هوادار جمهوی اسلامی ایران می‌دانست.
همچنین به گزارش روزنامه حریت، یکی از محورهای مهم توافق ترکیه و رژیم اسرائیل از میان برداشتن موانع همکاری‌های نظامی و ازسرگیری رزمایش‌های مشترک است. گفته می‌شود سرمایه‌گذاری مشترک در صنایع دفاعی که برای ترکیه از اهمیت زیادی برخوردار است، یکی دیگر از مسائلی است که در مذاکرات ماه‌های گذشته در مورد آن توافق شده است.
به نظر می‌رسد اردوغان که بیش از هر زمان دیگری کشورش را در انزوای بین المللی می‌بیند، سعی دارد به هر طریق ممکن و با راضی نگه داشتن همزمان حماس و رژیم اسرائیل، روابط خود با اسرائیل را برقرار کند. حال باید منتظر ماند و دید که ترکیه می‌تواند اولین گشایش دیپلماتیک خود را بعد از روابط پرتنش با همسایگان و اتحادیه اروپا به دست آورد؟ و آیا اساسا ًگشایش روابط با رژیم اسرائیل می‌تواند به خروج ترکیه از انزوای عمیق و فزاینده منطقه‌ای و بین المللی کمک کند؟
سؤال مهم‌تر اینکه، آیا ترکیه قادر خواهد بود توازنی در خواسته‌ها و انتظارات متعارض رژیم اسرائیل و فلسطینی‌ها ایجاد کند و حماس و کلیت فلسطین با این رویکرد دوگانه ترکیه کنار خواهند آمد یا خیر؟
به گزارش «تابناک»، اردوغان در جریان این دیدار تأکید کرد که آنکارا اهمیت زیادی به کاهش درد و رنج فلسطینیان قائل است. مشعل نیز چهارشنبه شب گذشته از ترکیه و مقامات آن به دلیل حمایتشان از مسأله فلسطین و مشروط کردن عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی به لغو محاصره غزه تقدیر و تشکر کرده بود.
در همین زمینه، روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آحارونوت» نیز گزارش داد که رجب طیب اردوغان با مشعل مسأله آشتی و عادی سازی روابط با اسرائیل را بررسی کرده است. این روزنامه افزود: «اردوغان و مشعل تلاش‌ها برای حل اختلافات بین فلسطینی‌ها و نیز کمک‌های انسانی که ترکیه به حماس در قبال پایبندی‌اش به توافق صلح با اسرائیل خواهد داد، بررسی کردند.»
در این دیدار اردوغان به مشعل اطمینان خاطر داد که ترکیه به رغم برقراری دوباره روابط با اسرائیل، به حمایت از فلسطین ادامه خواهد داد. به گفته تحلیلگران، هدف اردوغان از این دیدار این است که با اطمینان دادن به مشعل در مورد اینکه روابط با اسرائیل باعث نادیده گرفتن مسأله فلسطین توسط ترکیه نمی‌شود، حماس را همچنان در اردوگاه ترکیه نگه دارد.
در واقع، از آنجایی که صلح دوباره اسرائیل و ترکیه می‌تواند حماس را از ترکیه دور کند و به سمت بازیگران رقیبی همچون ایران سوق دهد، به همین جهت اردوغان درصدد است با اطمینان خاطر دادن به رهبران حماس، نگرانی آن‌ها را برطرف و حماس را در اردوگاه خود حفظ کند.
چند روز پیش بود که موسی ابومرزوق، معاون رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس در مصاحبه با تلویزیون الاقصی و برخلاف معمول در ستایش ایران، بسیار فرا‌تر از عادت رفت؛ به ویژه زمانی که گفت، ایران حمایتی را از مقاومت و مسأله فلسطین چه در صف امدادرسانی، آموزش یا مالی انجام داد که هیچ طرف دیگری این کار را نکرد و بیشتر کشور‌ها نمی‌توانند چنین کمکی کنند. وی همچنین تأکید کرد حمایت ایران علنی و روی میز بود.
برخی منابع خبری معتقدند این مصاحبه نشانگر ناامیدی جنبش حماس از اردوگاه سنی است که حماس در پنج سال گذشته به عنوان خاستگاه اساسی و یک جایگزین، روی آن حساب باز کرده بود، اما با گرایش ها و دیدارهای محرمانه و غیرمحرمانه اخیر میان برخی کشورهای عربی و اسرائیل و همچنین برقراری روابط دوستانه دوباره میان ترکیه و اسرائیل، حماس نسبت به ادامه حمایت کشورهای سنی از خود به شدت مردد و بدبین شده است.
به همین دلیل ترکیه نیز تلاش دارد پیش از برقراری روابط مجدد خود با اسرائیل، حماس را نسبت به ادامه حمایت‌ها و کمک‌های ترکیه به فلسطین مطمئن سازد.
مطابق گزارش‌هایی که در رسانه‌های رژیم اسرائیل و ترکیه منتشر شده، قرار است فریدون سینرلی اوغلو، معاون وزیر خارجه ترکیه و جوزف سیچانور، نماینده ویژه نخست وزیر اسرائیل روز یک‌شنبه (۲۶ ژوئن/ ۶ تیر) توافق دو کشور برای حل اختلاف‌ها و برقراری دوباره روابط دیپلماتیک را اعلام کنند.
ترکیه و رژیم اسرائیل در گفت‌وگوهای گوناگونی که از جمله در ژنو انجام شده برای خاتمه دادن به کشمکش‌ها از برخی شرط‌ها و درخواست‌های خود صرف‌نظر کرده‌اند.
مولود چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در روزهای اخیر گفته بود، مناسبات کشورش با حماس «مانعی بر سر راه آشتی با اسرائیل نیست».
رجب طیب اردوغان نیز چه در دوران نخست وزیری و چه از زمانی که رئیس جمهور ترکیه شده، رفع محاصره باریکه غزه را یکی از پیش‌شرط‌های حل مناقشه با اسرائیل اعلام کرده بود.
این در حالی است که حماس روز پنجشنبه اعلام کرده بود، ترکیه به اطلاع این جنبش رسانده است که در مذاکرات ماه‌های اخیر میان هیأت ترکیه‌ای برای عادی سازی روابط با اسرائیل، نتوانسته شرط لغو حصر دریایی غزه را به اسرائیل بقبولاند و «اسرائیل به هیچ وجه زیر بار گفت‌وگو در این باره نرفته است».
به گفته منابع خبری اسرائیلی و ترکی، اسرائیل دو شرط دیگر ترکیه را برای آشتی که پوزش خواهی و آمادگی برای پرداخت غرامت به بازماندگان کشته‌ها و نیز مجروحان سرنشین کشتی «ماوی مرمره» بود، از مدت‌ها قبل با میانجی‌گری رئیس جمهوری آمریکا عملی کرد.
رسانه‌های رژیم اسرائیل نوشته‌اند، این رژیم نیز توانسته دو امتیاز مهم از ترکیه بگیرد؛ یکی محدود شدن فعالیت حماس در ترکیه و دیگری برکناری حاکان فیدان رئیس «میت»، سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه که اسرائیل او را هوادار جمهوی اسلامی ایران می‌دانست.
همچنین به گزارش روزنامه حریت، یکی از محورهای مهم توافق ترکیه و رژیم اسرائیل از میان برداشتن موانع همکاری‌های نظامی و ازسرگیری رزمایش‌های مشترک است. گفته می‌شود سرمایه‌گذاری مشترک در صنایع دفاعی که برای ترکیه از اهمیت زیادی برخوردار است، یکی دیگر از مسائلی است که در مذاکرات ماه‌های گذشته در مورد آن توافق شده است.
به نظر می‌رسد اردوغان که بیش از هر زمان دیگری کشورش را در انزوای بین المللی می‌بیند، سعی دارد به هر طریق ممکن و با راضی نگه داشتن همزمان حماس و رژیم اسرائیل، روابط خود با اسرائیل را برقرار کند. حال باید منتظر ماند و دید که ترکیه می‌تواند اولین گشایش دیپلماتیک خود را بعد از روابط پرتنش با همسایگان و اتحادیه اروپا به دست آورد؟ و آیا اساسا ًگشایش روابط با رژیم اسرائیل می‌تواند به خروج ترکیه از انزوای عمیق و فزاینده منطقه‌ای و بین المللی کمک کند؟
سؤال مهم‌تر اینکه، آیا ترکیه قادر خواهد بود توازنی در خواسته‌ها و انتظارات متعارض رژیم اسرائیل و فلسطینی‌ها ایجاد کند و حماس و کلیت فلسطین با این رویکرد دوگانه ترکیه کنار خواهند آمد یا خیر؟
