به گزارش تیتر شهر، دو سال پیش مرکز پژوهش های مجلس در ایران اعلام کرد دوریز مواد غذایی در کشورمان با آمار واردات محصولات غذایی برابری کرده است!. این برابری ناعادلانه در حالتی است که در حال حاضر در بسیاری از شهرها و روستاهای ایران فقر بر زندگی مردم سایه انداخته و دستیابی به مواد غذایی برای آنها به یک معضل تبدیل شده است.
برخی آمارها از جمله سازمان فائو مدعی است که ایرانی ها سالانه، 35 میلیون تن مواد غذایی را دور می ریزند که البته این مسئله بدان معنا نیست که بخش زیادی از مردم ما در نحوه مصرف مواد غذایی اسراف می کنند، بلکه کشاورزی با بهره وری کم و ضایعات زیاد را می توان یکی از دلایل مهم، افزایش دوریز غذا در ایران دانست.
از 35 میلیون تن غذای دورریز در ایران که 35 درصد محصولات کشاورزی تولیدی را در برمیگرد، درصد ضایعات در نان، 30ــ 25 (و حتی 50) درصد ضایعات در میوهها و سبزیجات، 10 درصد ضایعات در برنج، 25 درصد ضایعات در خرما است و این مسئله نشان می دهد علاوه بر مصرف فرهنگ مواد غذایی، کشت محصولات کشاورزی نیاز به اصلاح و بازنگری دارد.
در حال حاضر بخش کشاورزی بیشترین ضایعات را هم در مرحله تولید و هم در مرحله مصرف به آمار مواد غذایی دوریز در ایران اضافه می کند و اگر سازمان های متولی به ویژ وزارت جهاد کشاورزی بتواند در مرحله تولید این آمار را کاهش دهد، بخش مهمی زیادی از دوریز غذا در ایران با تدبیر برطرف شده است.
اما در بخش مصرف ، نیاز به فرهنگ سازی و آگاه سازی مردم در خصوص آمار گرسنگان در ایران و ارزش اقتصادی دوریزها است. طبق گزارش مراجع رسمی کشور در سال 1388، متوسط 18.85 درصد ضایعات در محصولات کشاورزی بوده است. بر اساس این گزارش، ارزش ضایعات محصولات کشاورزی برابر با حدود 25 درصد درآمد ملی از صادرات نفت در آن سال بوده است. در سطح ملی بیشترین ضایعات متوجه میوهها و محصولات باغی و کمترین ضایعات متوجه شیلات و غذاهای دریایی میشود.
البته بخشی از هدر رفت مواد غذایی هم دلیل تکنولوژیک دارد. چنانچه رئیس پژوهشکده صنایع غذایی ایران در این باره میگوید: یک اصل اساسی وجود دارد و آن این است که محصول خوب با ماندگاری بالا، دورریز کمتری دارد. ما در بحث نان، ضایعات زیادی داریم که بخش عمدهای از آن به دلیل کیفیت پایین است. البته ارزان بودن محصولی مثل نان هم تأثیر زیادی در هدر رفت آن دارد. در مورد سایر مواد غذایی هم همینطور است و محصولاتی که قیمت پایینتری دارند، بیشتر هدر میروند.
وی می افزاید: ماندگاری بالا و حفظ کیفیت مواد غذایی عاملی است که مانع هدر رفت آن میشود. در این رابطه دولت باید در بحث صنایع غذایی سرمایهگذاری کند. چرا که فرآوری و استفاده از تکنولوژی جدید، نیازمند تغییر زیرساختهای کارخانههای صنایع غذایی است. در اینجا بستهبندی هم اهمیت زیادی دارد. بستهبندی خوب، کیفیت و ماندگاری محصول غذایی را بالاتر میبرد.
البته نقش مارکتها و رستوران را هم در این چرخه اسراف نباید نادیده گرفت و می توان برای رفع مشکلات در این حوزه هم از تجربه برخی کشورها مانند ایتالیا و امریکا بهره برد به گونه ای که برای مثال در کشور ایتالیا رستورانها ظرف هایی به نام "کیسه خانواده" در اختیار مشتریان قرار می دهند تا افراد غذای اضافه را همراه خود ببرند.
فرانسه نیز قانونی برای ممنوعیت دورریز مواد غذایی فروخته نشده در سوپرمارکت ها تصویب کرده است. در این کشور اگر مالکان فروشگاه هایی که مواد غذایی را به فروش می رسانند با بنگاه های خیریه قرارداد همکاری برای اهدای مواد غذایی در آستانه انقضا نداشته باشند جریمه خواهند شد.
فروشگاه های زنجیره ای مواد غذایی "وال مارت" آمریکا نیز، میوه و سبزیجات لکه دار با قیمت به صرفه ای به فروش می رسد که با استقبال شهروندان نیز مواجه شده است.
به نظر می رسد برای رفع این مشکل نیاز به تشکیل یک زنجیره با مشارکت عوامل مختلف در عرصه تولید، توزیع و مصرف است که تاکنون به دلیل عدم هماهنگی بین سازمانی و نبود اهتمام کافی برای این بخش، مشکل دوریز مواد غذایی به حال خود رها شده است و از طرف دیگر، هم بخش کشاورزی و هم معیشت هزاران نفر در کشورمان به دلیل نبود تغذیه مناسب یا سوء تغذیه، در تهدید قرار گرفته است.