ایرج نظری شامگاه شنبه در نشست خبری با اصحاب رسانه با موضوع بسیج ملی کنترل فشار خون و ارائه گزارش عملکرد دانشگاه علوم پزشکی اهواز در سیلاب فروردین ماه سال جاری اظهار کرد: از زمان شروع سیلاب و علی رغم تعطیلات نوروزی، دانشگاه علوم پزشکی اهواز اقدامات خود را برای مقابله با سیلاب آغاز و همه مرخصیها برای این امر لغو شد.
به گزارش"تابناک" وی بیان کرد: در هر حادثهای به دلیل ایجاد تغییرات زیست محیطی، سلامت و مسائل مرتبط با آن به شدت تحت تأثیر قرار میگیرد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز تصریح کرد: کادر دانشگاه علوم پزشکی خوشبختانه توانستند در زمان لازم خدمات مورد نیاز را به سیل زدگان ارائه دهند.
نظری گفت: همکاران دانشگاه علوم پزشکی کارهایی را که برای جلوگیری از عوارض ناشی از سیل و تجمعاتی که در محیطهای کوچک و اردوگاههای اسکان اضطراری صورت میگیرد و آلودگیهایی که در فضاها و محیطهای مختلف ایجاد میشود را به گونهای انجام دادند تا امروز بتوانیم بگوییم که خارج از نرم بیماریهای جمعیتی بیماری نداشتیم و توانستیم با کمک مردم و مسئولان، بیماری را در سیلاب کنترل کنند.
نظری همچنین به موضوع گسترش فشار خون در جامعه اشاره کرد و گفت: فشار خون یکی از مشکلاتی است که سلامت جمعیت کشور ما را به شدت تهدید میکند و عوارض ناشی از فشار خون باعث شده تا سالانه مردم کشورمان دچار بیماریهایی شوند که در صورت درمان و رسیدگی به موقع بسیاری از این بیماریها به وجود نمی آیند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: کنترل فشار خون بالا موجب صرفه جویی در اقتصاد سلامت و منابع مالی جامعه میشود.
نظری افزود: برخی عوامل ایجاد کننده فشار خون قابل شناسایی و پیشگیری است و رسانه در این زمینه میتواند کمک مؤثری داشته باشد.
وی اذعان کرد: پویش بهار همدلی پویشی است که توسط دانشگاه علوم پزشکی راه اندازی شده اما دیگران هم میتوانند به آن بپیوندند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز عنوان کرد: هدف از تشکیل این پویش جمع آوری مبالغ مالی و به کارگیری آن در بازسازی مناطق آسیب دیده از سیلاب است.
نظری در پایان اضافه کرد: مبالغی که توسط این پویش جمع آوری میشود با همکاری کمیته امداد امام خوزستان این مبالغ با مبالغ کمیته امداد تجمیع و برای بازسازی منازل مسکونی سیل زدگان استفاده میشود.
دکتر مهران ورناصری معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در خصوص طرح بسیج ملی کنترل فشار خون بالا، بررسی خدمات ارائه شده در دانشگاه علوم پزشکی اهواز در سیل اخیر و پویش ملی بهار همدلی در دانشگاه علوم پزشکی اهواز برگزار شد، اظهار کرد: این سیل با وجود تمام مشکلات و سختیهایی که برای مردم به وجود آورد اما خودباوری و اهمیت رسالت علم در برخورد با حوادث را به ما آموزش داد.
وی تصریح کرد: از تیرماه سال گذشته تشکیلاتی در دانشگاه علوم پزشکی اهواز در قالب یک تیم ۶۰ نفره آموزش دیده و یک هیات علمی راهاندازی شد و آموزشها و دورههای مخصوص برای آنها تدارک دیدیم که این آموزشها ادامه یافت تا به ما کمک کنند. برای نخستین بار بود که همکاری عملیاتی بین تمام واحدهای امداد و نجات خوزستان در بحث درمان اتفاق افتاد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: از چهارم فروردین ماه هشدار سیل به ما داده شد تا آمادگی لازم را داشته باشیم. در این شرایط روند خدماترسانی در بیمارستانها بسیار عادی بود در حالی که انتظار داشتیم نیمی از بیمارستانها را در زمان سیل از دست بدهیم.
ورناصری گفت: ارتباط سیستم فاضلاب بیمارستانها با بیرون قطع شد و در داخل بیمارستانها دستگاههای پمپاژ مکنده کارگذاشته شد تا فاضلاب به بیرون انتقال یابد و در صورتی که این کار انجام نمی شد، فاضلاب وارد همه بیمارستانها میشد و بیمارستانها از کار میافتادند.
وی با بیان اینکه لحظه به لحظه گزارش اقدامات مربوطه تجزیه و تحلیل میشد، افزود: همچنین انتظار داشتیم آب قطع شود و ذخیره آب و ژنراتورها برای همه بیمارستانها در نظر گرفته شد. حتی انتظار داشتیم جهت نوشتن شرح حال بیمار دچار مشکل شویم ولی تمهیدات لازم برای همه این مشکلات اندیشیده شده بود.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: با احداث سیلبند از پیشروی آب به بیمارستانها جلوگیری شد. تا لب به لب بیمارستان سینا آب رسید و اگر سیل بندها نبودند بیمارستان سینا قادر به ارائه خدمت نبود.
ورناصری گفت: یک هزار و ۴۰۰ بیمار دیالیزی در خوزستان وجود دارد که همه این افراد شناسایی شده اند و در شرایط سیل جهت تامین داروها و دیالیز آنها اقدام شد. همچنین با توجه به اینکه انتظار داشتیم بیمارستان ها را از دست بدهیم، یکی دیگر از اقدامات انجام شده این بود که مراکز بهداشتی و درمانی شهری در صورت از دست دادن هر بیمارستانی، معین باشند و فعال شوند. برای مشخص کردن مناطق مورد نیاز به خدمت، حتی از پهپاد استفاده شد و هر روز اطلاعات پایش و بروز می شد. بیمارستان سوسنگرد نیز برای مدت محدودی تخلیه شد.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به اینکه در هفدهم فروردین ماه آب در حال نزدیک شدن به بیمارستان اعصاب و روان سلامت اهواز بود، ۱۲۰ بیمار روانی خطرناک که دو تن از آنان قاتل بودند، بدون مشکل جابجا شدند و شش ساعت پس از انتقال، کل بیمارستان سلامت دچار آبگرفتگی شد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: همچنین در لحظاتی نزدیک بود که بیمارستان سینا شهرستان کارون را از دست بدهیم و به همین دلیل، دو بخش CCU و ICU این بیمارستان جهت پیشگیری از مشکلات جابجا شدند.
وی بیان کرد: یک بیمارستان ۵۰ تختخوابی با تجهیزات کامل در یکی از اردوگاه های حمیدیه راه اندازی شد. طبق اطلاعات داده شده، انتظار داشتیم که نیمه غربی اهواز و شهر سوسنگرد دچار آبگرفتگی شوند که به همین دلیل این بیمارستان صحرایی راه اندازی شد. همچنین این بیمارستان به عنوان پایگاه مرکزی عملیاتی برای اعزام تیم های سیار قرار گرفت.
ورناصری ادامه داد: با کمک ارتش و سپاه دو بیمارستان صحرایی در هویزه و بستان راه اندازی شد و یک بیمارستان صحرایی نیز برای اهواز در منطقه منبع آب به دلیل واقع بودن در ارتفاع مشخص شده بود اما برای جلوگیری از ایجاد جو روانی، راه اندازی نشد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: همچنین در این شرایط خدمات دندانپزشکی رایگان انجام شده که باید از انجمن دندانپزشکی تشکر کنیم. آزمایشگاه نیز فعال بود. همچنین در این مدت سه فروند بالگردفعالیت می کرد و ۴۴ سورتی جهت انتقال بیماران انجام شد.
وی عنوان کرد: همچنین ۱۰۰ دستگاه آمبولانس و هفت دستگاه اتوبوس آمبولانس در مناطق سیل زده مستقر بودند. در مجموع بیش از ۵۰ هزار خدمت پرستاری ارائه شد. همچنین بیمارستان سلامت و بخشی هایی از بیمارستانهای سینا، شهید چمران و نفت سوسنگرد تخلیه شدند.
ورناصری عنوان کرد: افتخار می کنیم که هیچ مرگی به علت سیل رخ نداد. در تمام سیل ها انتظار بحران های بیماری های عفونی وجود دارد اما این اتفاق رخ نداد و این نتیجه به آسانی به دست نیامد.
وی با اشاره به برنامه بسیج کنترل فشار خون بالا، گفت: سکته های مغزی و بیماری های قلبی و کلیوی سه عارضه بزرگ هزینه بر هستند که در تمام معضل های درمانی جهان وجود دارند. اکنون دو عارضه دیابت و فشار خون بنیان گذار اصلی این سه مشکل هستند.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز عنوان کرد: اکنون در جهان بیش از ۵۳ درصد افراد بالای ۱۵ سال مبتلا به فشارخون بالا هستند.
وی گفت: در سال ۹۷، ۵۵۵ هزار نفر در خوزستان با عارضه سکته مغزی به بیمارستان گلستان مراجعه کردند. ریشه سکته مغزی، دو عارضه فشار خون و دیابت است که اگر این دو بیماری را کنترل کنیم، بسیاری از مشکلات حل می شوند. هزینه درمان این افراد ۲ میلیارد تومان در بیمارستان گلستان بوده است. ریشه بیماری دیالیز نیز فشار خون و دیابت است که سال گذشته ۷۹ میلیارد تومان جهت دیالیز هزینه شد. اگر این بیماری ها کنترل شوند می توانیم این مبالغ را در چرخه بهبود کیفیت زندگی مردم هزینه کنیم.
ورناصری ادامه داد: آمار سکته های مغزی بسیار بالاست. تقریبا آمار سکته مغزی ۷۰ در 100 هزار است یعنی بسیار مستعد سکته مغزی هستیم و خوزستان جزو چهارمین تا پنجمین استان در بحث سکته های مغزی است.
وی با اشاره به فعالیت مراکزی در قالب مراکز طب سنتی، گفت: برخی مراکز با عنوان مراکز طلب سنتی را مشاهده می کنیم که واقعا خجالت می کشیم عنوان کنیم برای اینکه یک زوج بچه دار شوند چه اقداماتی با آنها انجام می دهند. با این وجود در صورت برخورد با این مراکز، مراجعه کنندگان آنها به ما فحاشی می کنند و برخی عنوان می کنند که بگذارید ما را ویزیت کنند بعد دستگیرشان کنید! این افراد درآمد بالایی دارند و مشکل اصلی در ادامه فعالیت آنها مربوط به فرهنگ است. اگر بستر تقاضا نباشد، عرضه هم نیست.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به برخورد با تخلفات در حوزه درمانی ادامه داد: برخی آرایشگاه ها عمل جراحی انجام می دهند و تنها در دو هفته گذشته ۱۲ مرکز در این زمینه پلمب شدند. همچنین بیش از ۱۸ پزشک مورد برخورد قضایی قرار گرفته اند و هفته گذشته ۱۴ پزشک را به تعزیرات فرستادیم.
وی با تاکید بر لزوم فرهنگ سازی جهت نگهداشت پزشک متخصص در استان خوزستان، گفت: متخصصین به دلیل شرایط بستر محیطی در خوزستان نمی مانند و از هر ۱۰۰ پزشک متخصص تنها ۲۰ پزشک در خوزستان می ماند.
در ادامه حسین برزگر اظهار کرد: قطعا پایش فشار خون به هر نتیجه ای برسد، جهت تامین داروی مورد نیاز آمادگی لازم وجود دارد و در این زمینه مشکلی وجود ندارد.
وی افزود: همچنین داروخانه ها به عنوان پایگاه های همکار در سنجش فشار خون در این طرح فعال خواهند بود.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: علل و عوامل فشار خون بسیار زیاد هستند اما آنچه به حوزه غذا و دارو مربوط میشود بحث مصرف نمک است که عامل بسیار مهمی در بروز فشار خون بالا است.
برزگر بیان کرد: بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی مصرف نمک هر فرد باید روزانه ۵ گرم باشد در حالی که در ایران روزانه بین ۱۰ تا ۱۲ گرم نمک مصرف می کنیم.
وی ادامه داد: عمده مصرف نمک ما در مصرف نان است. در ایران سالانه ۱۶۰ کیلوگرم نان مصرف می کنیم در حالی که در آمار جهانی مصرف نان ۲۵ کیلوگرم است یعنی ۶ برابر آمار جهانی نان مصرف می کنیم.
برزگر با تاکید بر لزوم اصلاح الگوی مصرف تصریح کرد: با مصرف غذاهای فراوری شده مانند کنسروها، ترشیها و غذاهایی که الگوی مصرف ما را به هم زده، آسیب زیادی می بینیم.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز همچنین با تاکید بر لزوم توجه به نشانگرهای غذایی در خرید اقلام مورد نیاز گفت: نشانگر سبز به معنی مقدار کم، نارنجی به معنی مقدار متوسط و قرمز به معنی مقدار زیاد از یک ماده است که باید افراد در هنگام خرید به این نشانگرها دقت کنند تا از بروز بیماریها جلوگیری کنند.
همچنین دکتر مهدی حسینی زاده در این نشست اظهار کرد: با هشدار مسئولین در رابطه با احتمال وقوع سیل، بر اساس پروتکل سازمان بهداشت جهانی فعالیتهای خود جهت مراقبت از جمعیت را آغاز کردیم. به طور مثال ابتدا مادران باردار از حیطه خطر به مناطق امن انتقال یافتند. همچنین برای کودکان و سالمندان برنامهریزی لازم انجام شد.
وی افزود: خوشبختانه در زمان وقوع سیل در هر منطقهای که سیل رخ داد، تیم سلامت ما حضور یافت و خدمات بهداشتی را ارائه دادند. زمانی که سیل رخ داد، اکوسیستم به هم خورد و ما وظیفه داشتیم دنبال جمعیت برویم و در روستاها یا محلهای اسکان روستاییان خدمات لازم را ارائه دهیم.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: به طور مثال برای مادران بارداری که در مناطق سیلزده ماندند، به صورت روتین ویزیت یک ماه یا چند ماه را انجام دادیم و تیم سلامت ما شامل پزشک، ماما و کارشناس بهداشت محیط فعالیت خود را در این زمینه انجام دادند.
حسینی زاده تصریح کرد: در محلهای اسکان سیلزدگان در حوزه دانشگاه علوم پزشکی اهواز هفت هزار و ۱۱۵ مورد ویزیت ماما، بیش از ۳۳ هزار مورد ویزیت پزشک و ۸ هزار مورد خدمات پرستاری ارائه شده است.
وی افزود: همچنین بیش از ۶ هزار کودک ویزیت و بیش از ۱۰ هزار کودک تحت مراقبت قرار گرفتند. بیش از ۲ هزار سالمند نیز توسط پزشک ویزیت و بیش از ۳ هزار سالمند مراقبت شدند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: تا ۲۸ اردیبهشت ماه ۲ هزار و ۹۷۳ نفر مبتلا به فشار خون توسط پزشک ویزیت شدند. همچنین در این مدت بیش از ۳ هزار بیمار فشار خون مراقبت شدند.
حسینیزاده با اشاره به توزیع اقلام مورد نیاز بین سیلزدگان، گفت: تا ۲۸ اردیبهشت ماه ۳۹ هزار و ۶۸۰ مکمل، بیش از ۴ هزار بسته نوار بهداشتی، بیش از ۵ هزار بسته پوشک بچه و بیش از ۲ هزار قوطی شیر بین سیلزدگان توزیع شده است.
وی عنوان کرد: همچنین در این مدت ۴۸۴ نفر مشکوک به بیماریهای واگیر و بیماریهای سندرمیک شناسایی شدهاند. در این مدت نیز ۵۶۸ مورد سندرم اسهال حاد آبکی، ۳۸ سندرم مسمومیت غذایی و هشت مورد طغیان بیماریهای منتقله از آب و غذا داشتهایم.
حسینیزاده ادامه داد: در این مدت ۵۶۸ مورد نمونهبرداری از نظر التور و ۱۴ مورد نمونهبرداری از نظر مالاریا انجام شده است.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: در زمان وقوع سیل، مردم در محلهای اسکان اضطراری زندگی میکردند که عواقب این تجمعها، بیشتر در حوزه مسائل بهداشتی و بیماریها است. از نخستین گروههایی که در اردوگاهها حضور پیدا کردند و خدمات ارائه دادند، تیمهای سلامت بودند و در اردوگاهها، حتی اقدام به ایجاد حمام کردیم.
وی تصریح کرد: همچنین اعلام کردیم حتما در اردوگاهها آب بستهبندی ارائه شود و تا زمانی که مرکز بهداشت خوزستان اعلام نکند که شرایط آب جهت استفاده مناسب است، همچنان آب بستهبندی توزیع میشود.
حسینیزاده تصریح کرد: علیرغم اینکه وقوع سیل با زمان پیک التور (شرایط رشد بیماری وبا) رخ داد اما با اقدامات انجام شده، خوشبختانه هیچگونه موارد وبا یا التور در مناطق سیلزده نداشتیم. همچنین اگر موارد اسهالی وجود داشته، بلافاصله نمونهبرداری انجام و درمان شده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: ۲۶ هزار مورد کلرسنجی در مناطق سیلزده و حدود ۴ هزار مورد نمونهبرداری میکروبی از آب محل کمپها انجام شده است. بیش از ۱۳ تن مواد غذایی که قابلیت مصرف نداشتند نیز منهدم شده است که اگر همکاران ما در بهداشت محیط از ورود این مواد غذایی به چرخه مصرف جلوگیری نمیکردند، قطعا مسمومیتهای زیادی داشتیم.
وی عنوان کرد: علیرغم اینکه تاکید داشتیم سمپاشی انجام نشود اما مساحتهایی در اردوگاهها را سمپاشی کردیم و ۲۱۴ مترمکعب نیز گندزدایی شده است.
حسینیزاده با اشاره به برنامه بسیج ملی کنترل فشار خون بالا نیز خاطرنشان کرد: این برنامه از ۲۷ اردیبهشت ماه مصادف با روز جهانی فشار خون تا ۱۵ تیر ماه اجرا میشود و جمعیت هدف این برنامه نیز افراد بالای ۳۰ سال، زنان باردار و بیماران کلیوی است.
وی افزود: این برنامه در در خانههای بهداشت، پایگاههای بهداشت، داروخانهها، ادارات، ارگانها، فرورگاهها، مطبها، درمانگاهها و جاهایی که جمعیت زیادی وجود دارد، انجام میشود. در این برنامه در حوزه دانشگاه علوم پزشکی اهواز بیش از ۵۰۰ ایستگاه به ثبت و ارزیابی فشار خون بالا اقدام میکنند و تیم سلامت، مراقبت از افرادی که با فشار خون بالا شناسایی شوند را پیگیری میکنند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: نیم ساعت قبل از گرفتن فشار خون باید از مصرف چای یا قهوه خودداری شود. همچنین از نیم ساعت قبل باید استراحت داشته باشید و دچار عصبانیت و استرس نباشید.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان ادامه داد: سالانه ۱۶ میلیون مرگ زودرس (زیر ۷۰ سال) در دنیا رخ میدهد که این آمار در کشورهای با درآمد کم و متوسط بیش از ۸ میلیون مورد است. برآورد شده است که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۵ مبلغی معادل ۷ تریلیون دلار برای عوارض بیماریهای غیرواگیر هزینه شود در حالی که این رقم میتواند محرومیت و فقر دنیا را کاهش دهد.
وی با تاکید بر لزوم تلاش جهت کاهش مرگهای زودرس و یا ناشی از بیماریهای غیر واگیر بیان کرد: اکثر بیماریهای واگیر قابل کنترل هستند. یک سری عوامل خطر رفتاری مانند دخانیات، الکل، آلودگی هوا، رژیم غذایی ناسالم و نداشتن فعالیت فیزیکی در کنترل سرطانها، بیماریهای تنفسی مزمن، اختلالات روانی و بیماریهای قلبی و عروقی تاثیرگذار هستند. عوامل خطر متابولیک این بیماریها نیز مانند فشارخون، دیابت و چربی خون بالا قابل کنترل هستند.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: مرگهای زودرس کشور ما سالیانه ۱۷۷ هزار مورد است و علت مرگهای زودرس نیز سرطانها، بیماریهای قلبی و عروقی، سکته مغزی، دیابت، بیماریهای ریوی مزمن و کلیوی هستند. همچنین تعداد موارد مرگ خیلی زودرس در کشور (زیر ۵۰ سال) ۸۵ هزار مورد در سال است که به علت بیماریهای غیرواگیر، سوانح و حوادث و بیماریهای عفونی رخ میدهند.
حسینیزاده گفت: انتظار میرود تا سال ۱۴۰۴ کاهش ۲۵ درصدی احتمال خطر مرگ زودرس ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان، دیابت و بیماریهای مزمن (ریوی، آسم) را شاهد باشیم.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: در این راستا سازوکارها با اجرای برنامههایی مانند برنامه بسیج ملی کنترل فشار خون بالا فراهم میشود.
وی افزود: در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۱۰ میلیون مرگ در جهان به علت فشار خون بالا رخ داده است. بر اساس پیمایش ملی سال ۲۰۱۶ حدود یک سوم جمعیت بالای ۳۰ سال ایران به فشار خون بالا مبتلا هستند. همچنین بالغ بر ۱۵ میلیون نفر مبتلا به فشار خون بالا در ایران وجود دارد.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: با توجه به جمعیت ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار نفری خوزستان، انتظار میرود بیش از ۵۰۰ هزار نفر در خوزستان مبتلا به فشار خون بالا باشند. طبق یک بررسی که در سال ۹۵ انجام شد، تنها ۵۱ درصد مردم از وضعیت فشار خون خود آگاهی داشتند و از این تعداد نیز ۳۳ در صد مراقبت گرفته بودند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه عوامل خطر فشار خون قابل کنترل هستند، تصریح کرد: نارسایی کلیوی و سکتههای قلبی و مغزی برخی عوارض فشار خون بالا هستند.
حسینیزاده ادامه داد: این در حالی است که فشار خون بالا با مراقبتهای درمانی قابل کنترل است تا عوارض ناشی از آن رخ ندهد.
وی با بیان اینکه جایگاه خوزستان از نظر توزیع فشار خون بالا شرایط مناسبی ندارد، افزود: همچنین زنان بیشتر از مردان به فشار خون بالا مبتلا هستند و فشار خون بالا در جمعیت روستایی نیز بیشتر از جمعیت شهری است.