نقش خودرو برقی در توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی

کد خبر: ۱۱۴۴۱۹۰

تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۴۰۲ - ۱۹:۱۹ 19 December 2023

گزارشگر و محقق و تصویر بردار: ابراهیم فارسی مدان

اغلب کشورهای توسعه‌یافته جهان اهداف بلند پروازانه‌ای در تولید و استفاده از خودروهای برقی برای خود متصورند؛ هند برنامه دارد که تا سال ۲۰۳۰، خودروهای برقی ۳۰ درصد از صنعت خودروسازی این کشور را تشکیل دهد. در نروژ تمام خودروهای جدیدی که تا سال ۲۰۲۵ تولید می‌شود باید از آلایندگی صفر برخوردار باشند

چین، به عنوان بزرگترین بازار خودرو و همچنین بزرگترین آلاینده جهان، اگرچه تاریخ معینی برای دستیابی به اهداف بلندپروازانه خود در صنعت خودروهای برقی تعیین نکرده است اما خودروسازان این کشور در طول سال‌های گذشته با دلیل یارانه‌های سخاوتمندانه دولت، رشد خوبی را تجربه کرده‌اند. پکن در نظر دارد تا سال ۲۰۲۵ ، ۲۵ درصد از فروش خودروهای جدید کشورش خودروهایی با سوخت پاک شامل خودروهای برقی و هیبریدی باشد.

در اروپا استقبال از وسایل نقلیه برقی به دلیل فرهنگ سازی و همچنین اقدامات حمایتی رو به افزایش است و بنا بر آمارها، تنها در سال ۲۰۲۲ میلادی تعداد خودروهای سواری تمام الکتریکی در کشورهای عضو اتحادیه در مقایسه با سال قبل از آن، ۵۸ درصد افزایش یافت.

در ایران نیز اردیبهشت ماه بود که رئیس‌جمهور در جریان بازدید از شرکت مپنا، دستوراتی در راستای توسعه برقی‌سازی خودروهای تولید داخل ارایه کرد و سپس در بیست و پنجم مرداد و در حاشیه هیات دولت از تعدادی از خودروهای هیبریدی و تمام برقی تولیدی و مونتاژی شرکت‌های خودروسازی داخل رونمایی شد. چند روز پیش نیز معاون وزیر صمت خبر داد که یکهزار دستگاه خودرو برقی از آبان‌ امسال به شبکهٔ تاکسیرانی تهران افزوده می‌شود و به مرور سایر محصولات برقی همچون اتوبوس و موتور سیکلت نیز به ناوگان حمل‌ونقل برقی تهران افزوده خواهد شد.

سهم خودروهای تهران در انتشار آلاینده‌ها از لحاظ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون حدود ۶۰ درصد است؛ در حالی که به عنوان مثال در اتحادیه اروپا، سهم آلایندگی خودروها فقط ۱۲ درصد است. یکی از مهمترین تفاوت‌ها در شکل‌گیری این اعداد و ارقام را می‌توان به توسعه استفاده از خودروهای برقی و کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی به ویژه در حمل و نقل عمومی قاره سبز نسبت داد.

تاکنون سیصد میلیون دلار ارز به واردات تاکسی‌های برقی اختصاص داده شده و قرار است این خودروها از طریق شرکت‌های خودروساز وارد شوند.

شرکت‌های خصوصی خودروساز هم باید خودشان را آماده کنند که حداقل ۳۰ درصد تولیدشان را تا ۵ سال آینده برقی کنند؛ چون در غیر این صورت از بازار عقب می‌مانند. همچنین شرکت‌های دانش بنیان نقش مهمی در توسعه پلتفرم خودروهای برقی خواهند داشت.

تاثیر زیست محیطی خودروهای الکتریکی در مقابل خودروهای بنزینی

نگاهی به ظرفیت‌های عظیم کشور در عرصه زیرساخت‌های صنعت برق از یک سو و مزیت‌های استفاده از خودروهای برقی از سوی دیگر، موجب شده که برنامه توسعه تولید واستفاده از این خودروها در دستورکار دولت جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد؛ اما چه مزیت‌ها و چالش‌هایی پیش‌روی این صنعت نوپای کشورمان قرار دارد؟

براساس گزارش EPA، مصرف یک گالن بنزین در این ماشین‌ها چیزی حدود 8887 گرم گاز کربن دی‌اکسید تولید می‌کند. راندمان سوخت هر وسیله نقلیه بنزینی و گازسوز بر حسب مایل بر گالن (mpg) اندازه‌گیری می‌شود. با محاسبه هر میزان مصرف سوخت سالانه توسط این خودروها، میانگین راندمان سوخت در سال 2021 برابر با 25.4 mpg بوده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت کل گاز کربن دی‌اکسید منتشرشده توسط این ماشین‌ها تقریبا 350 گرم در هر مایل است. البته، این میزان با توجه به وسیله نقلیه و شیوه رانندگی متفاوت است.

خودروهای برقی هنگام رانندگی هیچ آلاینده‌ای تولید نمی‌کنند. به‌همین دلیل، تاثیر زیست‌محیطی این خودروها نسبت به سایر ماشین‌ها کم‌تر است. البته، این تفاوت هنوز هم به محل زندگی و رانندگی وابسته است. اگر منبع تامین‌کننده شارژ خودروی الکتریکی انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر نور خورشید باشد، میزان تاثیر زیست‌محیطی آن بسیار کم‌تر خواهد بود.

مزایای خودرو برقی در توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی

مزایای خودروهای برقی ماشین‌های الکتریکی، فناوری تولید متفاوتی دارند که آن‌ها را خاص‌تر هم کرده است. اصلی‌ترین مزیتی که بسیاری از افراد را به استفاده از این خودروها ترغیب کرده است، کاهش ردپای کربن با میزان آلایندگی صفر است. با این حال، مزایای بی‌شمار دیگری هم وجود دارد که این خودروها را از وسایل نقلیه بنزینی متمایز می‌کند. رانندگی راحت، بدون تعویض دنده؛ صدای کم به دلیل عدم وجود قطعات مکانیکی پرسروصدا؛ دسترسی به گشتاور بالا و شتاب سریع در همان ابتدای رانندگی؛ تعمیر و نگهداری کم‌هزینه به همراه هزینه جاری کم؛ امکان شارژ خودرو در منزل به کمک شارژر خانگی مخصوص؛ تاثیر زیست‌محیطی کم‌تر نسبت به خودروهای بنزینی. معایب خودروهای الکتریکی همان‌طور که انسان‌ها کامل نیستند، نباید از وسایل نقلیه الکتریکی هم انتظار کامل و بی‌عیب‌بودن را داشت. برد خودروهای الکتریکی نسبت به خودروهای بنزینی کم است. فقدان ایستگاه‌های شارژ عمومی گسترده، سفرهای جاده‌ای با این خودروها را نامناسب می‌کند. نصب شارژر خانگی هزینه اضافی‌ست. در صورت خرابی باتری ممکن است متحمل هزینه بیشتری شوید. مدت‌زمان تجدید قوای خودروهای الکتریکی نسبت به ماشین‌های بنزینی زیاد است. عمر موتورهای وسایل نقلیه الکتریکی نسبت به خودروهای بنزینی کم‌تر است.