از مفاد مهم تفاهم نامه،دعوت طرفین برای سرمایه گذاری در استانهای مرزی ،رفع موانع توسعه تجاری و اقتصادی در هر دو طرف،توسعه امکانات مرزی جهت افزایش تبادلات تجاری،گسترش همکاریهای اقتصادی، فرهنگی، گردشگری، تجاری، آموزشی، علمی، دانشگاهی و همچنین حل مسائل و مشکلات مربوط به ترانزیت و گمرک در مرزهای مشترک، میباشد
به گزارش تابناک آذربایجان غربی،در مراسم اختتامیه پنجمین اجلاس همکاریهای اقتصادی آذربایجان غربی با ترکیه، تفاهم نامه ایی تنظیم گردید و به امضای استاندار آذربایجان غربی بعنوان رئیس هیئت ایرانی حاضر در اجلاس و استاندار ایغدیر بعنوان رئیس هیئت اعزامی از جمهوری ترکیه رسید.
از مفاد مهم این تفاهم نامه،دعوت طرفین برای سرمایه گذاری در استانهای مرزی ،رفع موانع توسعه تجاری و اقتصادی در هر دو طرف،توسعه امکانات مرزی جهت افزایش تبادلات تجاری،گسترش همکاریهای اقتصادی، فرهنگی، گردشگری، تجاری، آموزشی، علمی، دانشگاهی و همچنین حل مسائل و مشکلات مربوط به ترانزیت و گمرک در مرزهای مشترک میباشد.
آنچه که در این تفاهم نامه مهم به نظر میرسد ،ایجاد زیرساختهای لازم جهت توسعه اقتصادی و تجاری است.در هر دو طرف ،زمینه های لازم جهت سرمایه گذاری و گسترش تبادلات تجاری وجود دارد اما وجود برخی کمبودها و نارسایی ها در زمینه امکانات،مانع از افزایش ظرفیت تبادلات تجاری میگردد که بااجرایی شدن این تفاهم نامه تا حدودی از مشکلات حل خواهد شد و زمینه برای تسریع در امر تجارت بین دو کشور فراهم خواهد گردید.
متن کامل تفاهم نامه :
اجلاس پنجم همکاریهای اقتصادی استان آذربایجان غربی جمهوری اسلامی ایران و استانهای مرزی جمهوری ترکیه با ایران به منظور توسعه همکاریها و تقویت مناسبات و تجارت مرزی، با حضور استاندار آذربایجان غربی جمهوری اسلامی ایران و استانداران آغری، ایغدیر، وان و حکاری جمهوری ترکیه (که از این پس از آنها با نام طرفین یاد خواهد شد)، در تاریخ 23 و 22 اردیبهشت ماه 1394 شمسی در شهرستان خوی، برگزار گردید.
در این اجلاس که در فضائی صمیمی و توأم با تفاهم برگزار گردید، طرفین ضمن ابراز خرسندی از گسترش مناسبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه، بر تقویت همکاریهای اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری میان استانهای مرزی دو کشور تأکید و نسبت به اجرای تفاهمات ذیل توافق نمودند:
الف) امور حمل و نقل، گمرک و تجارت مرزی
ماده یک: طرفین در راستای تسهیل و روان سازی ناوگان ورودی و خروجی از طریق مرز بازرگان – گوربلاغ، تاکید و طرف ترک متعهد گردید تا 45 روز آینده عملیات ساختمانی درب دوم را اتمام به طوری که دو درب ورود و دو درب خروج آماده بهره برداری گردد. طرف ایرانی نیز تعهد به اتمام فعالیت عمرانی در نزدیکترین زمان ممکن را پذیرفت.
ماده دوم: طرفین توافق نمودند، در راستای رفاه مرز نشینان دو کشور، با توجه به زیرساختها و امکانات موجود، ایجاد خط ریلی جدید بین قره تپه سلماس و وان (به صورت رفت و برگشت) را به طور روزانه از طریق دست اندرکاران ذیربط در تهران و آنکارا پیگیری نمایند.
ماده سوم: طرفین به توافق رسیدند که در جهت افزایش رفاه، معیشت و استانداردهای سطح زندگی مرزنشینان در مناطق به ویژه ساری سو، رازی و سرو نسبت به فعال سازی و افزایش مراودات و ایجاد بازارچه جدید برای تجارت مرزی در مرز کوزه رش و گلینجک در قالب هشتمین جلسه کمیته تجارت مرزی فی مابین دو کشور مطرح و اقدام گردد.
ماده چهارم: طرفین ضمن تأکید بر فعالتر شدن کمیته مشترک بازرگانی میان اتاقهای بازرگانی ارومیه-وان، برای تأسیس شوراهای مشترک مشابه میان اتاقهای بازرگانی ارومیه با آغری، ایغدیر و حکاری برای توسعه همکاریهای فی مابین با برگزاری نمایشگاههای مشترک تجاری، صنعتی و کشاورزی و تبادل هیأتهای تجاری بصورت دورهای توافق نمودند.
ماده پنجم: طرفین ضمن ابراز خرسندی از روند ساخت و ساز در دروازههای گمرکی دو کشور و تقویت زیرساختها در گمرکات سرو – اسندره، رازی – کاپیکوی و بازرگان – گوربلاغ، بر استقرار تمام ارگانها و سازمانهای ذیربط ازجمله ایستگاههای قرنطینة دامی و کشاورزی، استاندارد، با هدف تسهیل و روانسازی صادرات و واردات کالا در این دروازههای گمرکی، تأکید نمودند.
ماده ششم: دو طرف عزم جدی خود را برای ایجاد بسترهای لازم به منظور تردد حداقل روزانه 1000 دستگاه کامیون (500 دستگاه از هر طرف) در اجرای پروتکل فی مابین از طریق مرز بازرگان – گوربلاغ اعلام نمودند.
ماده هفتم: طرفین موافقت نمودند موضوع مشکلات حمل و نقل جادهای را از پایتختهای دو کشور (تهران – آنکارا) پیگیری نمایند.
ماده هشتم: طرفین درخصوص پیگیری موضوع ایجاد رویههای انطباق و شناساندن آزمایشگاههای استاندارد، آموزش و بازدید کارشناسان از امکانات سخت افزاری و نرم افزاری یکدیگر توافق نمودند.
ماده نهم: با توجه به توافقات وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران و وزیر اقتصاد ترکیه، برای تسهیل اجرایی شدن تعرفههای ترجیحی، طرفین توافق نمودند نسبت به هماهنگی برگزاری سمینارهای توجیهی و اطلاع رسانی در سطح استانهای مرزی دو کشور اقدام نمایند.
ب) امور سرمایهگذاری و همکاریهای صنعتی
ماده دهم: مرکز خدمات سرمایهگذاری استان آذربایجان غربی و آژانس توسعه آناتولی شرقی ترکیه درخصوص برگزاری نحوه و زمان همایشهای معرفی فرصتها و مزیتها و مشوقهای سرمایهگذاری خارجی در ارومیه و وان و مساعدت و تسهیل فرآیند سرمایه گذاری برای انجام سرمایهگذاریهای مشترک میان شرکتهای ایرانی و ترکیهای توافق نمودند. مقرر شد اولین همایش طی چهار ماه آینده در ارومیه/وان (1-همایش سرمایه گذاری معدن در ارومیه / 2- همایش سرمایه گذاری پتروشیمی در میاندوآب یا مهاباد / 3-همایش سرمایه گذاری لجستیک و حمل و نقل در وان) برگزار گردد.
ماده یازدهم: منطقة آزاد تجاری و صنعتی ماکو و منطقة ویژة اقتصادی سلماس، از سرمایهگذاران و شرکتهای ترکیهای جهت سفر به این مناطق و انجام مذاکرات و بررسیهای لازم برای سرمایهگذاری و فعالیت در این منطقه دعوت نمود. این دعوت از طرف هیأت ترک پذیرفته شد و مقرر گردید هیأتهایی میان اتاقهای بازرگانی و صنایع ارومیه و وان برای پیگیری این توافقات مبادله شود.
ماده دوازدهم: طرفین ضمن تأکید بر ضرورت ساخت مسیر رازی – خوی، توافق کردند موضوع را از تهران – آنکارا پیگیری نمایند.
پ) امور گردشگری، فرهنگ، آموزش و بهداشت و درمان
ماده سیزدهم: طرفین بر آمادگی خود برای تقویت همکاریها در حوزه گردشگری و بویژه گردشگری سلامت، ساخت هتل، تأسیسات و مناطق نمونة گردشگری، تأکید نمودند و مقرر گردید، هیأتهائی میان بخشهای بهداشت و درمان و سازمانهای گردشگری استانهای مرزی دو کشور طی یکماه آینده مبادله گردد.
ماده چهاردهم: طرفین برای برگزاری همایشها و نمایشگاههای مشترک گردشگری و نیز برگزاری تورهای مشترک گردشگری از شهرهای مختلف استانهای مرزی دو کشور توافق نمودند و مقرر شد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان غربی، اتحادیه دفاتر خدمات گردشگری و اتحادیههای توریسم در استانهای شرقی ترکیه و ادارات فرهنگ و توریسم استانهای مذکور مقدمات لازم را برای اجرای این بند از تفاهمنامه، در طی ماههای آینده فراهم نمایند.
ماده پانزدهم: دانشگاه ارومیه و دانشگاه یوزنجی ایل وان برای برگزاری مشترک چهارمین همایش مثنوی معنوی و مولانا در شهر وان و به میزبانی دانشگاه یوزنجی ایل وان، طی سه ماه آینده توافق نموده و همکاری فی مابین دانشگاههای ارومیه و یوزنجی ایل وان را طرفین الگوی مناسب برای سایر دانشگاههای دو طرف مورد تایید قرار دادند.
ماده شانزدهم: طرف ترک در چارچوب پروژه مولانا خواستار کسب مجوزهای قانونی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران در مورد تبادل دانشجو و استاد شد. طرف ایرانی موضوع را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انعکاس خواهد داد.
ماده هفدهم: طرف ایرانی برای همکاری با استانهای مرزی ترکیه در موضوع آموزشهای فنی و حرفهای در رشتههای مختلف و تبادل تجربه و برگزاری جلسات مشترک، اعلام آمادگی نموده و طرف ترکیه برای بررسی پیشنهاد طرف ایرانی (اداره کل آموزش فنی و حرفهای استان آذربایجان غربی) قول مساعد داد.
ماده هیجدهم: طرفین موضوع مبادله کارشناس و متخصص در موضوع حوادث طبیعی و غیرمترقبه و برگزاری کارگاههای آموزشی و مانورهای مشترک را بررسی و مقرر گردید با هماهنگی سازمانهای مرکزی در تهران و آنکارا نسبت به تحقق آن اقدام نمایند.
ماده نوزدهم: دانشگاههای ارومیه، علوم پزشکی ارومیه و سایر دانشگاههای استان آذربایجان غربی و دانشگاههای وان، آغری، ایغدیر و حکاری بر انجام همکاریهای علمی فیمابین، بویژه برگزاری پانلهای علمی و فنی مشترک بصورت دورهای و همچنین تبادل تجربیات در زمینه بیان زدایی، حفظ منابع طبیعی و توسعه فعالیتهای کشاورزی توافق نمودند.
ماده بیستم: دانشگاههای ارومیه، علوم پزشکی ارومیه و سایر دانشگاههای استان آذربایجان غربی و دانشگاههای ایغدیر و حکاری درخصوص آغاز همکاریهای مشترک علمی و دانشگاهی و انجام سفرهای دورهای رؤسا و مسئولان دانشگاههای مذکور با هدف آشنائی با امکانات و ظرفیتهای علمی یکدیگر، به توافق رسیدند.
ماده بیست و یکم: طرفین بر گسترش همکاریهای فیمابین در حوزه مسایل شهری، برگزاری هفتههای فرهنگی، جشنوارههای هنری (شبهای شعر، تئاتر، موسیقی و...) تبادل هیاتها و انجام مسابقات تیمهای ورزشی، بصورت دورهای در شهرهای استان آذربایجان غربی با شهرهای وان، آغری، ایغدیر و حکاری و نیز عقد سند خواهرخواندگی میان شهرهای مذکور تأکید و تفاهم نمودند.
ماده بیست و دوم: طرفین توافق کردند ششمین اجلاس همکاریهای مشترک اقتصادی استان آذربایجان غربی با استانهای مرزی ترکیه با ایران در وان برگزار گردد. زمان برگزاری اجلاس متعاقباً توسط طرف ترک از طریق مجاری دیپلماتیک به طرف ایرانی اعلام خواهد شد.
ماده بیست و سوم: این سند در 23 ماده و در دو نسخه فارسی و ترکی استانبولی که هر دو حکم واحد دارند، در تاریخ 23 اردیبهشت ماه 1394 در شهر خوی امضاء گردید.
این تفاهم نامه به امضای قربانعلی سعادت، استاندار آذربایجان غربی و داووت هانر، استاندار ایغدیر جمهوری ترکیه رسید.
استاندار آذربایجان غربی ضمن ابراز رضایت از اجلاس همکاریهای استانهای مرزی ایران و ترکیه تصریح کردند: اراده ایران و ترکیه برای توسعه اقتصادی، تجاری و اجتماعی در تفاهم نامه پنجمین اجلاس همکاریهای استانهای مرزی ایران و ترکیه تبلور پیدا کرده است.
وی معافیت مالیاتی 20 ساله در منطقه آزاد ماکو را فرصتی خوب برای سرمایه گذاری در این منطقه عنوان کردند.
سعادت وجود فرودگاه در استانهای هر دو طرف ایران و ترکیه را تسهیل کننده امر توسعه تجاری و اقتصادی بین دو کشور دانسته و گفتند:فرودگاه ارومیه آماده ارائه خدمات در این زمینه بوده و فرودگاههای خوی و ماکو نیز بزودی به بهره برداری خواهد رسید.
استاندار آذربایجان غربی،به ایجاد زیر ساختهای اقتصادی و فرهنگی در دو شهر خوی و ماکو اشاره کرده و از طرف ترک خواست تا از این فرصت پیش آمده استفاده کرده و نسبت به سرمایه گذاری در این مناطق اقدام نمایند.
وی در ادامه افزود: در مرز سرو نیز منطقه ویژه اقتصادی در دست اجراست و تعداد زیادی از کارخانجات ترکیه برای سرمایهگذاری در این منطقه اعلام آمادگی کردهاند.
همچنین استاندار ایغدیر نیز بعنوان رئیس هیئت ترک طی سخنانی ابراز داشت: زیر ساختهای مرزی ایران و ترکیه برای انجام مبادلات مرزی ۳۰ میلیارد دلاری که از سوی روسای جمهور دو کشور هدفگذاری شده آماده میشود.
داوود هانر با اشاره به عزم و اراده دو کشور در ارتقاط مناسبات سیاسی و اقتصادی اظهار داشت: ما مردمان دو کشوری هستیم که از هوای یکسان، باورها و فرهنگ اشتراکات فراوانی داریم.
وی افزود: تلاشهای مقامات دو کشور در عرصههای تجارت و صنعت مایه خیر و ثمر بوده و امید است دارای ثمرات مثمر و مهمی برای مردم دو کشور نیز باشد.
داود هانر گفت: امروز در واقع تنها کاری که میتوانیم انجام بدهیم، تامین زیرساختهای مرزها میباشد تا شهروندان دو کشور در مسیر تجارت و روابط اقتصادی تعامل ناگسستنی باهم داشته باشند.
وی اظهار داشت: در این اجلاس در ظرف سه روز نتایجی حاصل شد که میتواند برای مردم و دولت دو کشور نتیجههای خوبی داشته باشد.
در این مراسم همچنین استاندار آغری هم در سخنانی گفت: بهمنظور افزایش تبادلات اقتصادی ایران و ترکیه دروازه مرزی بازرگان و گول بلاغ تجهیز و ساماندهی میشود.
موسی ایشین با اشاره به نقش ساماندهی دروازههای ورودی و خروجی دو کشور در افزایش تبادلات اقتصادی اظهار داشت: این اجلاس در فضای بسیار خوبی برگزار شد و امیدواریم بهزودی شاهد تحقق نتایج آن در کلیه زمینهها باشیم.
وی افزود: سفر چندی پیش آقای رجب طیب اردوغان به جمهوری اسلامی ایران و دیدار با رئیس جمهور روحانی فصل جدیدی از مناسبات اقتصادی دو کشور را گشود و حمایتهای روسای جمهور دو کشور سبب اعتلای تصمیمات چنین اجلاسهایی میشود.
وی گفت: بر اساس مفاد تفاهمنامه پنجمین اجلاس همکاریهای استانهای مرزی ایران و ترکیه پایانه مرزی گول بلاغ و بازرگان تجهیز و ساماندهی میشود که همین مسئله موجب رونق تجارت مرزی بین دو کشور میشود.
استاندار آغری ترکیه اظهار داشت: ترمینال فرودگاه آغری مدرنسازی شده و امکانات جدیدی بدان افزوده شده و همین امر سبب سهولت تردد تجار و فعالان اقتصادی دو کشور میشود و مناسبات فی مابین ایران و ترکیه را تقویت میکند.
گفتنی است طبق ماده بیست این تفاهم نامه ،اجلاس ششم همکاریهای مشترک اقتصادی استان آذربایجان غربی با استانهای مرزی ترکیه با ایران در وان برگزار خواهد شد که زمان برگزاری اجلاس متعاقباً توسط طرف ترک از طریق مجاری دیپلماتیک به طرف ایرانی اعلام خواهد شد.