هو الحافظ المعید
بـاز آ کـه در فراق تو چشم امید وار چون گوش روزه دار به الله اکبر است
این روزها مقارن با سالگرد ربوده شدن "امام موسی صدر" در لیبی می باشد [که برای شرکت در جشن انقلاب لیبی حضور یافته بود]! کسی که اگر نگوئیم برترین ولی به واقع یکی از شاخص ترین مبلغان قرائت رحمانی از دین بود و آنچه می گفت در عمل نیز به کار می بست.بر این بود "به جای شمشیر کشیدن روی تاریکی چراغی برافروزد" و به جِدّ بر این باور بود که :
تـیـغ حلم از تیغ آهن تیزتر بل ز صد لشکر ظفر انگیز تر
مثنوی معنوی،دفتر اول
بدی را با خوبی دفع می کرد و بد را جذب! آنگونه که خداوند در مصحف شریف فرماید: « وَ لا تَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتى، هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذى بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَ نَّهُ وَلىٌّ حَميمٌ وَ ما يُلَقّاها إِلاَّ الَّذينَ صَبَروا و ما يُلَقّاها إِلاّ ذو حَظٍّ عَظيمٍ
هرگز خوبى و بدى يكسان نيست، بدى را با خوبى دفع كن تا دشمنان سرسخت همچون دوستان گرم و صميمى شوند. امّا جز كسانى كه داراى صبر و استقامتند به اين مقام نمىرسند، و جز كسانى كه بهره عظيمى [از ايمان و تقوا] دارند به آن نايل نمیگردند)،(سوره فصلت، آيه ۳۴ و۳۵)
رسول گرامی (ص) نیز فرماید:«ثَلاثٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ فيهِ فَلَيْسَ مِنّى وَ لا مِنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ. قيلَ: يا رَسولَ اللّهِ، وَ ما هُنَّ؟ قالَ: حِلْمٌ يَرُدُّ بِهِ جَهْلَ الْجاهِلِ وَ حُسْنُ خُلْقٍ يَعيشُ بِهِ فِى النّاسِ وَ وَرَعٌ يَحْجُزُهُ عَنْ مَعاصِى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ»؛
(سه چيز است كه هر كس نداشته باشد نه از من است و نه از خداى عزّوجلّ. عرض شد: اى رسول خدا! آنها كدامند؟ فرمودند: بردبارى كه به وسيله آن جهالت نادان را دفع كند، اخلاق خوش كه با آن در ميان مردم زندگى كند و پارسايى كه او را از نافرمانى خدا باز دارد.)،(صدوق،خصال،ص:۱۴۵)
و آن عزیز، به این سه فضیلت در کنار سایر مکارم محمودش به کمال آراسته بود.
حسن یوسف، دم عیسی ، ید بیضا داری آنچه خوبان همه دارند تو تنها داری
امیر خسرو دهلوی
مرغ جبری را سخن از جبر و" بامرغ پر بشکسته ،سخن از صبر "می گفت آنگونه که مولانا گوید:
ای سـلیـمـان در مـیـان زاغ و بـاز حلم حق شو با همه مرغان بساز ای دو صد بلقیس حلمت را زبون کـه اهـد قـومـی انـهـم لایـعـلمون
مــــــــرغ جـبـری را زبــــان جبر گو مــــرغ پــر اشکستـه را از صبر گو
مـرغ صابر را تو خوش دار و معاف مـــرغ عـنـقـا رابخوان اوصاف قاف
مثنوی معنوی ،دفتر چهارم
جاذبه افسون کننده اش که پهلو به سحر می زد دافعه را بی نمود ساخته بود و خالقش صورت و سیرت را در وی جمع آورده بود که:
لیس علی الله بمستنکر ان یجمع العالم فی واحد
ابو نواس
زنده ياد سید صادق طباطبائی [خواهرزاده امام موسی صدر ] گوید:شبی در منزل حبیب الله بدیعی مهمان بودیم و پس از شام و مقداری صحبت به منزل بر می گشتیم که عبدالوهاب شهیدی استاد آواز و موسیقی سنّتی خواست مرا به منزل رساند،پس از راه افتادن گفت :عذر خواهی می کنم که ماشینم کهنه است ، گفتم:ان شا الله یک ماشین تازه و نو می خرید، گفت: راستش یک بار امام موسی صدر سوار این ماشین شده و برای همین به هیچ قیمت نمی توانم از این ماشین دل بکنم!
بزرگ بود/ و از اهالي امروز بود/و با تمام افق هاي باز نسبت داشت/و لحن آب و زمين را چه خوب مي فهميد/...و دست هاش /هواي صاف سخاوت را/ورق زد/و مهرباني را/به سمت ما كوچاند./به شكل خلوت خود بود/ و عاشقانه ترين انحناي وقت خودش را/براي آينه تفسير كرد/و او به شيوه باران پر از طراوت تكرار بود./و او به سبك درخت/ ميان عافيت نور منتشر مي شد."
(سهراب سپهری،حجم سبز)
نماد روا داری ودیگر پذیری بود و منادی کرامت انسان و "لقد کرمنا بنی آدم" ،(اسرا،۷۰)
انسان بما هو انسان برایش محترم بود و مهمترین دلمشغولی اش همزیستی مسالمت آمیز و همدلانه پیروان ادیان در کنارهم.
امروزه و با این وضعیت اسف بار که تنگ نظری و تعصبات ویرانگر اسباب پدید آمدن فرقه های دینی خونریز و بیرحمی را فراهم آورده که به راحتی آب خوردن انسانی را به قتل می رسانند و خرسند و حتی خدا را شاکر از برخوردارشدن از چنین توفیقی هستند!به وجود انسانهائی مانند وی به شدت نیازمندیم ، انسانهائی از آن سنخ که "باید باشند و نیستند" می ارزد که با چراغ دنبال چنین انسانهائی گشت ،ردّی از آنها یافت و با اصرار و التماس از آنها خواست که بیائید و حضور خدای مهربان را در بین انسانها پررنگتر سازید خدائی که "سبقت رحمته امام غضبه" در سالهای اخیر و پس از سقوط حاکم خرد ستیز لیبی ،که پرسش از وضعیت امام موسی صدر جدی تر مطرح شده بارها این آیه شریفه از سوره "طه" برایم تداعی شده است که :"ثم جئت علی قدر یا موسی"(طه،۴۰) و به دعا از حضرت معبود«جلت حکمته» خواسته ام که آن ذخیره الهی را به موطن و خانواده اش باز گرداند که "انه علی رجعه لقادر"(طارق،۸) «و ما ذلک علی الله بعزیز»،(ابراهیم،۲۰)
و بارها این بیت معروف از لسان الغیب راخوانده ام :
آن سفر کرده که صد قافله دل همره اوست هر کجا هست خدایا به سلامت دارش
دیوان حافظ،غزل:۲۷۷
در احاديث قدسي آمده است كه خداوند مي فرمايد: «انا عند ظن عبدي المومن بي»
پیامبر اکرم (ص) نيز فرموده:"حسنو بالله ظنونکم" همواره به خدا خوش گمان باشید !
خانواده و دختران امام موسی همچنان به بازگشتش امیدوارند ، و بعضی از دوستان از برادر دانشمند و با تقوای وی آیت الله آقا سید رضا صدر(ره) که خود تندیس علم و اخلاق بوده نقل می کنند که بارها می گفت :خدایا به حرمت موسی بن جعفر(ع) موسای ما را باز گردان! هر چند بسیاری پس از قريب به چهار دهه بازگشتش را بعید می دانند ولی در مصحف شریف بارها فرموده:
«ان ذلک علی الله یسیر»و نیز "فالله خیر حافظا و هو ارحم الراحمین"(یوسف،۶۴).
صـبـر آرد آرزو را نـه شـتـاب صبر کن والله اعلم بالصواب
مثنوی معنوی ،دفتر اول
یاذَاالْمُلْکِ وَالْمَلَکوُتِ، یاذَاالْعِزَّهِ وَالْجَبَروُتِ، یامَلِکُ یاقُدُّوسُ، یاسَلامُ یا مُوْمِنُ، یا مُهَیْمِنُ یا عَزیزُ...یا صاحِبَ کُلِّ غَریبٍ، یا مُونِسَ کُلِّ وَحیدٍ...یا حافِظَ کُلِّ ضآلَّهٍ، یا راحِمَ الشَّیْخِ الْکَبیرِ، یا رازِقَ الّطِفْلِ الصَّغیرِ، یا جابِرَ الْعَظْمِ الْکَسیرِ، یا فاکَّ کُلِّ اَسیرٍ... یا رآدَّ یُوسُفَ عَلی یَعْقُوبَ، یا کاشِفَ ضُرِّ اَیُّوبَ...(دعای مشلول)
شاید امیدواری همواره خوب نباشد ولی نا امیدی هماره بد است انبیا گفتند نومیدی بدست
فضل و رحمتهای باری بی‌حدست از چنین محسن نشاید ناامید دست در فتراک این رحمت زنید
ای بسا کارا که اول صعب گشت بعد از آن بگشاده شد سختی گذشت
بعد نومیدی بسی اومیدهاست از پس ظلمت بسی خورشیدهاست
مثنوي معنوي ؛دفتر سوم
و اینجا و معطوف به این مورد امید همیشه خوب است و حتی خیال و تصور از دست دادن چنان گوهری به غایت تاسف انگیز "بلرزم چون بينديشم ز هجران"
جای آن است که خون موج زند در دل لعل زین تغابن که خزف می‌شکند بازارش
ديوان حافظ؛غزل:277
فرجام مقال، دعائی اميد بخش که از سمیّ و صدیق دیرین امام موسی صدر، عالم بلندمرتبه آیت الله سید موسی شبیری زنجانی یاد دارم :
"یا من اذا تضایقت الامور فتح لها باباً لم تذهب الیه الاوهام، صلّ علی محمدو آله و افتح لامورنا المتضایقه باباً لم یذهب الیه وهمٌ یا ارحم الرّاحمین"
جــمـالـت آفــتــاب هــر نـظــربــاد ز خـوبـی روی خـوبـت خوبتر باد
مرا با توست هر دم تازه عشقی تورا هر ساعتی حسن دگر باد
الحمد لله علی کل حال
