کودکان خیابانی/کسی میخواهد کاری کند؟

موضوع کودکان خیابانی کم و بیش در همه جوامع مطرح می باشد و کشورهای مختلف اقدامات متفاوتی را در این زمینه انجام داده اند . بعضی این کودکان را در مراکزی نگهداری می کنند و گروهی معتقدند که این کودکان را به خانواده ها بسپارند و بعضی نیز بر این عقیده می باشند که حتی الامکان این کودکان به خانواده های خود بازگردانده شوند

به گزارش تابناک ارومیه ،پیچیدگیهای جامعه امروزی تمامی اقشار اجتماع را در هر سن و رتبه ایی تحت تاثیر خود قرار میدهد.این تاثیرات همیشه بد نیستند .گاهی تاثیرات مثبتی برای گروهی به همراه دارد.اما برای قشر ضعیف جامعه،سختی های زندگی و تو در تویی جامعه ،آنها را از پا در می آورد. و آسیبهای جدی بر پیکره و زندگی آنها وارد میکند.

اعتیاد،بیکاری،بزهکاری،تنبلی،بی هدفی و هزاران معظل دیگر ارمغان عدم ایستادگی و عدم تطبیق با شرایط زندگی جامعه امروزی است.در این بین کودکان بیشترین ضربه را متحمل شده و قربانیان اصلی ماجرامیباشند.

کودکان در اثر از هم پاشیدگی خانواده،اعتیاد والدین،طلاق ،تربیت ناسالم،والدین بی مسئولیت بعنوان کودکان بد سرپرست و یا بی سرپرست در جامعه شناخته میشوند.این کودکان به دلایل مختلف از جمله تامین نان شب خود و خانواده مجبور به کار میشوند.کارهای که اینها انجام میدهند از نوع پست بوده و یا اینکه تحت شرایط سخت بعنوان شاگرد تن به کارهای بیشتر از توان خود میدهند.

برخی از کودکان خیابانی علاوه بر مشکلات روحی و جسمی ،مورد ازار جسمی، جنسی و عاطفی دیگران هم قرار میگیرند.

همچنین کودکان مذکور از سطح سواد بسیار پایین برخوردار هستند و از آموزشهای درسی و مهارتهای زندگی تقریبا بدور میباشند.اینان قبل از اینکه بتوانند از نعمت سن کودکی خود لذت ببرند وارد فضای خشن و سخت کار شده اند و مجبورند برای تامین معاش خود و خانواده و یا براثر اجبار والدین و یا سرپرست خود به سختترین کارها تن بدهند.

حال سوال اینجاست متولی اصلی رسیدگی به این مشکل کیست ؟

مدیرکل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تشکیل شورای ساماندهی کودکان خیابانی بعد از 8 سال تعطیلی اشاره و بیان میکند: شورایی که 11 دستگاه عضو آن هستند و باید سیاست های کلان را در کشور اجرا کنند،در این زمینه فعال میباشند. در همین چارچوب اتاق فکر کودکان کار و خیابان با حضور سازمان‌های مردم نهاد تشکیل شده است

مدیرکل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی تاکید میکند: در آن آیین نامه وظایف هر دستگاه بصورت شفاف و واضح مشخص شده است و زمانی که هیات دولت 11 دستگاه را مسئول رسیدگی به این کودکان کرده است بدین معنی است که این ارگان ها در این حوزه مسئولیت دارند زیرا حوزه آسیب‌های اجتماعی حوزه هایی نیستند که یک دستگاه به تنهایی توانایی مرتفع کردن مسائل و مشکلات آن را داشته باشد و ماهیت این حوزه به صورتی است که باید دستگاه‌های مختلف البته با هماهنگی درگیر موضوع باشند.

وی در ادامه میگوید:در دولت ،وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را به‌عنوان یک دستگاه هماهنگ کننده بین این 11 دستگاه معرفی شده است .

اما آیا با تشکیل جلسه و صدور بخش نامه میشود سرنوشت مبهم و نامعلوم کودکانی که آینده کشور میتواند بدست آنها بهتر رقم بخورد ،اصلاح شود؟

مقوله کودکان خیابانی در آذربایجان غربی بویژه در ارومیه به عنوان مرکز استان بسیار مشهود است.براساس عقیده بسیاری از مردم ،برخی از این افراد از شهرستانها و حتی استانهای دیگر به این شهر آمده اند و سرچهار راه ها ،کنار پیاده روها با شرایط بسیار بدی کار میکنند.

این مناظر چشم هر بیننده ایی را نگران میکند نگران از آینده این کودکان و نگران از آینده ایی که این کودکان در آن بزرگ شده و در جامعه زندگی خواهند کرد.

در این زمینه ،علیرضا رادفر معاون سیاسی امنیتی اجتماعی استاندار آذربایجان غربی گفت: موضوع کودکان خیابانی بخشی از آسیب های اجتماعی است که روح و روان افراد جامعه را آزار می دهد و باید جامعه را از این آسیب ها پاک کرد.

وی ادامه داد: نخستین اقدام ما در این خصوص باید توانمندسازی این کودکان باشد تا آنها به خانواده برگردند و اگر خانواده مناسب نداشته باشند، باید مورد حمایت جدی قرار گیرند.

رادفر اضافه کرد: آموزش و مهارت آموزی کودکان خیابانی بالای 15 سال و اشتغالزایی آنها باید مورد توجه جدی باشد تا مشکل تامین معاش این افراد حل شود.

وی اظهار کرد: بیمه اجباری برخی از این کودکان ضروریست و باید بهداشت و درمان این افراد مورد توجه جدی باشد تا در آینده با گرفتار شدن در دام انواع بیماری های هزینه بر، گرفتار نشوند.

معاون سیاسی امنیتی اجتماعی استاندار آذربایجان غربی گفت: باید با بررسی خانواده های این کودکان مشکلات آنها ریشه یابی شود و با حل این مشکلات به صورت ریشه ای، این خانواده ها از فرستادن فرزندان خود برای تکدی گری و کار به خیابان خودداری کنند.

رادفر گفت: سازمان بهزیستی باید برنامه ریزی های مدون تری برای ساماندهی کودکان خیابانی داشته باشد چرا که در فصل تابستان و نزدیکی های بهار تعداد این کودکان افزایش می یابد.

وی افزود: در ایام نوروز با توجه به حضور گردشگران در استان باید این کودکان ساماندهی و از حضور آنها در خیابان جلوگیری شود تا صحنه های زشت را در معابر عمومی شاهد نباشیم.

معاون سیاسی امنیتی اجتماعی استاندار آذربایجان غربی بر مطالعات کاربردی در خصوص ریشه یابی علل موثر و ابعاد فرهنگی موضوع کودکان خیابانی تاکید کرد و ادامه داد: این علل مورد آسیب شناسی جدی قرار گیرد تا بتوانیم راهکارهای عملی تری بیندیشیم.

راضیه خدادوست مدیر کل بهزیستی آذربایجان غربی گفت: یک مرکز جامع آسیب اجتماعی در استان وجود دارد که بخشی از آن به ساماندهی کودکان خیابانی اختصاص یافته است.

وی افزود: در این مرکز پذیرش کودکان خیابانی به صورت دوره 21 روزه است که می توانیم این دوره را نیز بر حسب ضرورت تمدید کنیم.

خدادوست گفت: همچنین در حال حاضر 15 مرکز شبانه روزی کودک و نوجوان در شهرستان های خوی، ارومیه ، سلماس و بوکان فعالیت می کنند که در حال اعطای مجوز به ایجاد سه مرکز دیگر در شهرستان های ارومیه و شاهین دژ هستیم.

وی اظهار کرد: عمده کودکان خیابانی بد سرپرست هستند و کودکان خیابانی کمی وجود دارند که بی سرپرست باشند.

مدیرکل بهزیستی آذربایجان غربی ادامه داد: امسال 80 کودک برای حضانت خانواده های مختلف در آذربایجان غربی معرفی شده اند.

خدادوست گفت: البته این کودکان ابتدا به صورت امین موقت تحویل خانواده ها داده می شود و بعد از بررسی کارشناسان بهزیستی حضانت خانواده ها تبدیل به دایم می شود.

وی به پذیرش کودکان در مراکز بهزیستی استان در سال جاری اشاره کرد و افزود: دو کودک زیر شش سال، 39 کودک در رده سنی شش تا 12 سال، 53 نوجوان در رده سنی 12 تا 15 سال و 12 نوجوان در رده سنی 15 تا 18 سال در سال جاری در این مراکز پذیرش شده اند که در مجموع 106 کودک و نوجوان را شامل می شوند.

خدادوست گفت: از این تعداد، 22 کودک خیابانی و 84 کودک کار بودند.

مدیرکل بهزیستی آذربایجان غربی اظهار کرد: فقر اقتصادی خانواده ها آنها را مجبور می کند که کودک خردسال یا نوجوان خود را برای کار یا تکدی گری روانه خیابان کنند.

وی ادامه داد: این کودکان از لحاظ بهداشتی و سلامت مورد بررسی قرار گرفته اند و با توجه به این بررسی ها، 96 نفر از این کودکان سالم بوده اند.

مدیرکل بهزیستی آذربایجان غربی با بیان اینکه سابقه کودک آزاری در این کودکان وجود دارد، گفت: از این کودکان 47 نفر مورد آزار قرار گرفته اند و 15 نفر نیز فرزند طلاق هستند.

خدادوست با اشاره به برنامه ریزی در راستای عدم بازگشت این کودکان به فعالیت خیابانی پس از اقدامات اجتماعی انجام گرفته بر روی آنان افزود: 15 تا 20 درصد کودکان خیابانی ساماندهی شده، به خیابان بر می گردند که این امر به دلیل عدم حمایت موثر از این کودکان است.

بسیاری از کودکانی که شاید در آینده بتوانند استعدادی کم نظیر برای کشور تلقی شوند، امروز در خیابان ها استعدادهای خود را به حراج می گذارند تا نانی برای خانواده خود به اختیار یا اجبار ببرند که این امر باید توسط مسئولان دقیق تر مورد بررسی قرار گرفته و تمهیداتی کوتاه مدت و بلند مدت برای آن اندیشیده شود تا ضمن کاهش آسیب های اجتماعی و تصاویر زشت و زننده شهری، آینده این کودکان نیز تضمین شود.