«در همین توافق نیز آمریکایی ها به آنچه وعده داده بودند، عمل نکردند و به تعبیر وزیر محترم امور خارجه، بر روی کاغذ تعهداتی را انجام دادند، اما در عمل و از طریق راههای انحرافی مانع از تحقق آن تعهدات شدند...اکنون با وجود توافق هسته ای، همچنان معاملات بانکی ما دچار مشکل است و پول های ایران نیز بازگردانده نشده است».
هنوز چند ماهی بیشتر از زمان اجرایی شدن توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 (برجام) و برنامه های اعلام شده برای برداشته شدن تحریم های ایران نمی گذرد که واشنگتن به بهانه های مختلف، بحث اعمال تحریم های جدید علیه ایران را آغاز کرده است. از سوی دیگر، برخی موضع گیری های مقامات آمریکایی و طرح ملاحظاتی درباره همکاری دیگر کشورها با ایران، نشان از حرکت اوضاع به سمتی خلاف وعده های اولیه آمریکا می دهد.
به گزارش «تابناک»، هرچند انتظار می رفت با اجرایی شدن برجام و برداشته شدن تحریم های بین المللی وضع شده علیه ایران، روند روابط اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای مختلف جهان وارد مرحله ای جدید شود، اما طی چند ماه گذشته، مقامات آمریکایی بارها و به بهانه های مختلف، به واسطه موضع گیری ها و اقدامات خود، سعی در مانع تراشی در این روند داشته اند.
در تازه ترین نمود این جریان، معاون هماهنگ کننده تحریم ها در وزارت خارجه آمریکا از بانک ها خواسته با احتیاط با ایران تعامل کنند. بر اساس گزارش «بلومبرگ»، کریس بک مایر از بانک های بین المللی خواسته با توجه به تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران، جانب احتیاط را در تعامل با ایران رعایت کنند. هرچند وی بر تعهد آمریکا بر لغو تحریم های «مربوط به پرونده هسته ای ایران» تأکید کرده، اما همین استثنا قائل شدن وی در موضوع تحریم ها و تأکید بر رعایت احتیاط با توجه به پابرجا بودن بخشی از آن ها، بیانگر رویکرد واقعی واشنگتن در این زمینه است.
این موضع گیری درست یک روز پس از آن انجام می گیرد که دولت آمریکا چند فرد و شرکت ایرانی و خارجی را به دلیل آنچه مشارکت در فعالیت های موشکی ایران خوانده، تحت تحریم قرار داد. بر اساس اعلام وزارت خزانه داری آمریکا، دو تبعه انگلیسی، دو شرکت مستقر در خاک انگلیس، دو شرکت مستقر در امارات و نیز دو شرکت ایرانی، در فهرست تحریم های ایالات متحده قرار گرفتند. همزمان، دادستان کل ایالات متحده نیز چند ایرانی را به اتهام فعالیت های هکری و حملات سایبری علیه آمریکا، تحت پیگرد قرار داد.
به این ترتیب، به نظر می رسد دولت آمریکا که طی دوران اولیه پس از حصول برجام، لحن کم و بیش ملایمی را در قبال ایران در پیش گرفته و سعی داشت از ورود به حوزه های چالش برانگیز و تنش زا خودداری کند، اکنون وارد مرحله ای جدید از رویکرد خود در قبال ایران شده که مشخصه آن، از یک سو تلاش برای القای ترس و نگرانی میان شرکت ها و موسسات بین المللی که برای تعامل با ایران راغب هستند و از سوی دیگر، روی آوردن دوباره به استفاده از ابزار تحریم علیه ایران به بهانه های مختلف است.
همین تغییر ناگهانی رویکرد که از کمتر از یک ماه پیش آغاز شده و اندک اندک در حال اوج گرفتن است، سبب شکل گیری این تحلیل شده که سیاست اولیه آمریکا در قبال ایران پس از برجام، تاکتیکی موقت بوده که با اهداف سیاسی طرح ریزی شده بود. بر همین اساس، برخی ناظران و تحلیلگران بر این باورند که با توجه به زمان بندی تغییر رویکرد آمریکا، احتمالاً هدف این کشور تأثیرگذاری بر فضای انتخابات مجلس شورای اسلامی در ایران بوده و اکنون که این ملاحظه کنار رفته، واشنگتن به سیاست همیشگی خود بازگشته است.
افزون بر این، می توان اظهارات امروز مک مایر را تأیید سخنان رهبر معظم انقلاب دانست که همزمان با تحویل سال جدید، در مشهد مقدس بیان فرمودند. آیت الله خامنه ای در بخشی از سخنرانی خود اشاره کردند: «... در همین توافق نیز آمریکایی ها به آنچه وعده داده بودند، عمل نکردند و به تعبیر وزیر محترم امور خارجه، بر روی کاغذ تعهداتی را انجام دادند، اما در عمل و از طریق راههای انحرافی مانع از تحقق آن تعهدات شدند». ایشان افزودند: «اکنون با وجود توافق هسته ای، همچنان معاملات بانکی ما دچار مشکل است و پول های ایران نیز بازگردانده نشده است؛ زیرا کشورهای غربی و کشورهای تحت تأثیر آن ها، از آمریکایی ها هراس دارند».
در مجموع، آن گونه که به نظر می رسد، آمریکایی ها تلاش دارند در این دوره جدید از سیاست های خود پس از توافق هسته ای، بر دیگر بهانه های موجود برای اعمال فشار بر ایران تأکید بیشتری کرده و با بزرگ کردن دیگر موضوعات، زمینه همکاری بین المللی با ایران را تا حد امکان محدود نمایند.
